شناسایی سنگ فیروزه اصل در ایران

شناسایی سنگ فیروزه اصل در ایران

منطقه تاریخی خراسان محدوده نیشابور محل سنتی سنگ نیمه قیمتی فیروزه برای بسیاری از فروشندگان دوره گرد در آسیای میانه و اروپا در آن زمان بوده است. در واقع در گذر زمان بود که سنگ قیمتی و نیمه قیمتی نام خود را پیدا کرد. مسیر تجاری به اروپا از ترکیه قدیم می گذشت. فروشندگان در سراسر آسیای میانه تا چین گسترده سفر کردند تا سنگ های مورد نظر متقاضیان را تهیه و برای مشتاقان خاص همراه با ویژگیهای محافظتی آن بدست بیاورند. آسیای میانه تا ایران و شام، که پیش از اسلام عمدتاً ایرانی بودند به عنوان دارنده ذخایر اولیه سنگ های زیبای فیروزه در جهان شناخته شده هستند و خوشبختانه اندازه کافی فراوان بود تا بتواند متقاضیان خود  را تأمین کند.

ایران در تجارت راه ابریشم نقش بسزایی داشت. معادن فیروزه در آنجا معلوم است که حداقل از قرن 10 برای تأمین خواسته های مناطق اطراف به شدت کار شده اند. به طرز جالب توجهی ، برخی شواهد نشان می دهد که منابع ایران در حدود سال 2100 قبل از میلاد کشف شده است ،آنچه به عنوان Persian Turquoise در قبل از میلاد مسیح معروف بوده و به دلیل صاف و صیقل بودن ذاتی آن و روکش آبی تخم مرغی از شهرت جهانی برخوردار بود.در بین معادن در منطقه آسیای میانه تنوع رنگی خیره کننده از آبی به سبز در سنگ فیروزه نشان دهنده کیفیت بالای این سنگ در ذخایر محدوده خراسان است.  البته یکی از تفاوتهای اصلی بین فیروزه ایرانی و فیروزه ای که در معادن آمریکا و مصر یافت می شود  فقدان شدت زمینه رگهای قهوه ای در برش های نهایی آن. محیط غنی از آهن و وانادیوم ماده معدنی را می توان در ذخایر سنگی ایران دیده می شود. در قدیم از سنگهای کمرنگ و سبزتر که رگه های زیادی در سطح آنها وجود داشت ، عربی نامیده می شدند این بدان معناست که آنها استانداردهای بالایی را که انتظار داشتند ازسنگ های قیمتی فیروزه در سرزمین خود داشته باشند برآورده نمی کنند. دو طبقه بندی دیگر از فیروزه نشان دهنده کیفیت سنگهای برتر است. آنهایی که از کیفیت متوسط ​​و رنگ آبی برخوردار بودند برخنه نامیده می شدند در حالی که از بهترین سنگ ها به نام Anqushtari یاد می شد. فیروزه درتعدادی از معادن در سراسر منطقه فارس یافت می شود.

شناسایی سنگ فیروزه اصل:

الف-تشخیص فیروزه کار بسیار سختی است بعضی مواقع در بازار، فیروزه کرمان یا دامغان را به جای فیروزه نیشابور با قیمت گزاف به متقاضی می فروشند. موقع خرید فیروزه حتما از فروشنده شناسنامه اصلی و نیشابوری بودن سنگ فیروزه را تقاضا کنید.

ب- رنگ سنگ فیروزه اصل به دلیل وجود مس در آن به رنگ آبی، با وجود کروم یا وانادیوم به رنگ سبز و با وجود آهن در آن به رنگ زرد دیده می شود، در طیف گسترده ای از آبی کم رنگ تا آبی مایل به سبز و همچنین تا سبز مایل به زرد قرار می گیرد. رنگ فیروزه اصل معمولا کمی مات و کدر می باشد.

ج-فیروزه های نیشابور زمینه ندارند و آبی یکدست است فیروزۀ مرغوب رنگ آبی آسمانی دارد. سنگ فیروزه اصل نیشابور دارای نقاط و رگه های سیاهی در پشت نگین تراشیده سنگ دیده می شود.