گردشگری معدن یکی از جدیدترین حوزههای گردشگری طبیعت یا همان ژئوتوریسم است که میتواند تجربهای جدید و هیجانانگیز برای گردشگران رقم بزند.
گردشگری معدن از فعالیتهای ژئونوریسمی به شمار میرود. سایتهایی برای بازدید هدفمند از ابزار و آلات اکتشاف و حفاریِ معادن از دوران باستان در معادن متروکه تا ابزار نوین کاوش در معادن امروزی. در جریان هستند این بازدید شما را با ناشناختههایی از دل زمین، کانیها و سنگهای گرانبها، فعالیتهای معدنکاران و میراث تاریخی آشنا کرده و قابلیت تبدیل یک معدن بهمقصدی برای بازدید گردشگران و کسب درآمد پایدار از آن را بهوجود میآورد.
فعالیت معادن علاوه بر تاثیر مثبت اقتصادی و ایجاد اشتغال، به بخشی از میراث تاریخی و فرهنگی سرزمینهای مختلف نیز تبدیل شده است؛ از قدمت معدن گرفته تا روشها و ابزار حفاری میتواند در تاریخ یک سرزمین بهعنوان میراثی ارزشمند خودنمایی کند. کم نیستند معادنی که هزاران سال قدمت دارند و از تاریخچه تا روشها و ابزار حفاری آنها گردشگران را علاقهمند به بازدید میکند.
گردشگری معادن فرصت خوبی برای اشتغال افراد بیکار در شهرها و روستاهای معدنی ایجاد میکند.
از طرفی تغییر سلیقه گردشگران و علاقه ایشان به جستجو برای مقصدهای جدید میتواند عامل مهمی برای بهرهبرداری از معادن در ارائه خدمات به گردشگران باشد. گردشگران در همه جای جهان هر روز بهدنبال مقصدهای جدید، فعالیتهای نو و تجربه اتفاقات جدید هستند و گردشگری معدنی میتواند برایشان فعالیتی خوشایند باشد.
همچنین استخراج مواد معدنی به ویژه سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی از قبیل گوهرسنگها همیشه برای مردم در هالهای از رمز و راز بوده است.
معادن متروکه خود دو دسته هستند؛
****معادنی که ذخیره آنها تمام شده رسیده
****معادنی که هنوز دارای مواد معدنی و ذخیره معدنی هستند ولی به صرفه نیستند
یک معدن متروکه که فعالیتی ندارد و مهاجرت بومیان آن منطقه به شهرهای اطراف شدهاند، میتواند با تبدیل شدن به یک سایت زمین گردشگری به منبعی پایدار برای کسب درآمد تبدیل شود.
در گردشگری معادن متروکه میتواند با برگزاری تورهای هدفمند تجربه یک بازدید معدنی با تمام تجهیزات معدن کاران واقعی را در دل زمین انجام دهند.
معدن سرب و سیلیس شاکین در استان قزوین
معدن مس بایچهباغ و معدن سرب و روی انگوران در استان زنجان
معدن تراورتن سردارآباد در آذربایجان شرقی
معدن تراورتن قزل داغ در آذرشهر آذربایجان شرقی
معدن متروک طلای پسقلعه در دربند تهران
معدن نمک کوهدشت کهن در استان سمنان
معدن فیروزه نیشابور در استان خراسان رضوی
معدن نمک عمارلو در خراسان رضوی و در نزدیکی معدن فیروزه
معدن طلای طرقبه در استان خراسان رضوی
معدن مس قلعهزنی در استان خراسان جنوبی
معدن زغالسنگ پروده طبس در استان خراسان جنوبی
معدن پتاس خور و بیابانک
معدن سرب نخلک
معدن متروک زیرزمینی مس باهو و معدن چاهخربزه در مجاورت نخلک در منطقه انارک استان اصفهان
معدن سرب و روی باما در استان اصفهان
معادن کوشک
معادن چادرملو و چغارت در استان یزد
معدن سرب درهزنجیر در استان یزد
معدن متروک سرب و روی دربند شهمیرزاد
معدن تراورتن اسک در جاده هزار در استان مازندران