لطفا صبر کنید.....
ثبت رایگان آگهی اخبار -برای زاینده‌رود باید جهانی فکر کرد
مدیرکل زمین‌شناسی مرکز اصفهان با بیان این‌که رشد فزآینده توسعه و در پی آن نیازهای روز افزون بشر به منابع طبیعی از جمله منابع آب باعث عدم تعادل بین عرضه و تقاضای آب به خصوص در مناطق خشک ونیمه‌خشک شده، گفت: این ناپایداری‌ها همراه با نوسانات اقلیمی مشتمل برکاهش بارش‌ها و افزایش دما تشدید شده و آنچه شدت آسیب‌پذیری این تغییرات را دوچندان کرده عدم آمادگی، برنامه‌ریزی و مدیریت جامع در مواجه با آن است.
به گفته رضا اسلامی، استان اصفهان و به ویژه حوضه آبریز زاینده‌رود که بخش استراتژیک آنرا به لحاظ وجود منابع آب، تمرکز جمعیت، صنعت و کشاورزی و همچنین فرهنگ و تاریخ و جاذبه‌های زیست محیطی تشکیل می‌دهد و از طرفی تنها رودخانه دائمی فلات مرکزی در آن جاری بوده، اکنون دچار تنش آبی تمام عیار است که نه تنها مصرف‌کنندگان آب از جمله شرب، صنعت و کشاورزی را به طور جدی تهدید و در مناطقی نابود کرده، بلکه در راس آن پایداری اکولوژیکی رودخانه و تالاب بین‌المللی گاوخونی را نشانه رفته است.
خشک شدن زاینده‌رود و تالاب بین‌المللی گاوخونی فاجعه زیست‌محیطی ملی و جهانی است
وی با بیان این‌که خشک شدن زاینده‌رود و تالاب بین‌المللی گاوخونی فاجعه زیست‌محیطی ملی و جهانی است، تصریح کرد: بخشی از این مسائل ناشی از نوسانات اقلیمی است و دلایل عمده دیگر آن بارگذاری بیش از حد ملی و همچنین گسسته‌سازی مدیریت حوضه آبریز زاینده‌رود از حالت یکپارچگی آن است.
مدیرکل زمین‌شناسی مرکز اصفهان خاطرنشان کرد: حوضه آبریز زاینده‌رود در بخش میانی فلات مرکزی ایران واقع شده و قلمرو وسیعی را شامل می‌شود که 40 درصد از این حوضه کوهستانی و مرتع و 60درصد مابقی کوهپایه و دشت است و اقلیم حوضه زاینده‌رود بر اساس تقسیمات اقلیمی در سیستم طبقه‌بندی اقلیم در کمربند خشک قرار گرفته است.
اسلامی با اشاره به این‌که وسعت حوضه زاینده‌رود در حدود 27هزار کیلومتر مربع است، گفت: 93 درصد مساحت حوضه آبریز رودخانه زاینده‌رود در استان اصفهان بالغ بر یک چهارم از کل مساحت استان و 7 درصد آن در محدوده استان چهارمحال و بختیاری است.
وی یادآور شد: کاهش میانگین حجم آورد سالانه رودخانه از 1750میلیون مترمکعب در دهه 70 به 1میلیون و 300 هزار متر مکعب در دهه 80 و در نهایت به کمتر از 900 میلیون متر مکعب در طی 5 سال گذشته، باعث برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی در این دوره منجر به کاهش بیش از 3800 میلیون متر مکعبی از ذخیره استاتیک و غیرقابل احیای آب‌های زیرزمینی و به دنبال آن نابودی کشاورزی و فرونشست دشت‌های این حوضه آبریز شده است.
از 35 دشت استان اصفهان 27 دشت ممنوعه و یا ممنوعه بحرانی هستند
این مقام مسئول با بیان این‌که از مجموع 35 دشت استان 27 دشت ممنوعه و یا ممنوعه بحرانی هستند، از آن به عنوان زنگ خطری برای استان یاد کرد و افزود: متاسفانه اوضاع در دشت‌های گلپایگان، نجف‌آباد، مهیار شمالی، مهیار جنوبی-دشت آسمان، اردستان، اصفهان-برخوار، بادرود-خالدآباد، مورچه‌خورت و دامنه- داران از بحران نیز فراتر رفته است.
اسلامی، ضمن خطرناک توصیف کردن اعداد اعلام شده از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با استفاده از داده‌های حاصل از پردازش تصاویر رادار در سال‌های 95 تا 99، تصریح کرد: می‌توان به منطقه مشکات و سن‌سن با نرخ 9 تا 8 ، ابوزید باد با نرخ14، رهنان اصفهان 5/18، خوارسگان اصفهان 17، حبیب‌آباد 16، مهیار اصفهان 12، نجف‌آباد 12، گلپایگان 19، دامنه–داران 10 تا 9 سانتی‌متر در سال اشاره کرد و این در حالی‌ست که در دنیا نرخ نزدیک به 1 سانتی‌متر در سال بحرانی است.
به گفته وی؛ در این میان بارگذاری‌های ملی نظیر صنایع مادر آهن و فولاد، سیمان، پالایشگاهی، شیمیایی، پتروشیمی، نیروگاهی و نظامی در این عرصه با موقعیت جغرافیایی استراتژیک باعث وارد شدن تنش آبی بیشتر به حوضه شده است.
مدیرکل زمین‌شناسی مرکز اصفهان با بیان این‌که این استان با دارا بودن 6درصد مساحت و جمعیت کشور تنها 3 درصد منابع تجدیدپذیر را در شرایط نرمال بارندگی در اختیار دارد، افزود: با این وجود 70 درصد سنگ ساختمانی (2251 واحد سنگبری)، 68درصد آهن و فولاد کشور، بیش از 50 درصد لبنیات کشور، 26 درصد فرآوردهای نفتی، 12درصد سیمان، 9درصد برق کشور، وجود 2300 واحد صنعتی فعال و عمده تجهیزات نظامی و هسته‌ای کشور را تولید می‌کند.
پیشتازی اصفهان در انواع سرطان‌ها، نازایی، ام‌اس و بیمارهای تنفسی در کشور
اسلامی خاطرنشان کرد: آمار نشان می‌دهد که آب مصرفی در این منطقه به طور فزاینده با تولید محصولات صنعتی به خارج از حوضه منتقل شده و از یک طرف تنها آلودگی این صنایع برای مردم و نسل‌های آینده باقی می‌ماند به نحوی که استان اصفهان در رتبه‌های سرطان پروستات، نازایی، بیماری ام‌اس و بیمارهای تنفسی‌و ...در کشور پیشتاز است.
وی با تاکید بر این‌که از سوی دیگر حتی نیروی کار این صنایع و نقش اشتغالزایی آنها فرااستانی بوده و باعث مهاجرپذیری از مناطق مجاور شده که خود به طور مضاعف بر تنش آبی این حوضه می‌افزاید، گفت: جمعیت در حوضه زاینده‌رود تا پایان سال 1400 به 5 میلیون و700 هزار نفر و کل آب مورد نیاز شرب به 480 میلیون متر مکعب در سال خواهد رسید و پیشرفت بسیار سریع فرونشست به سمت مراکز بزرگ جمعیتی استان از جمله کاشان، اردستان، شاهین‌شهر و شهر اصفهان به عنوان خطری با تهدید بسیار جدی برای استان محسوب می‌شود.
بالغ بر 10 درصد استان اصفهان به صورت بسیار جدی و خطرناک درگیر فرونشست شده است
وی ضمن اشاره به انتشار اطلس ملی فروشست کشور در سال 95 از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور گفت: در سال 95 تنها 2 درصد مساحت استان بالغ بر 2هزار و 900 کیلومتر مربع درگیر فرونشست بود، در حالیکه متاسفانه با توجه به آخرین مطالعات صورت گرفته حدود 10 هزار کیلومتر مربع استان بالغ بر تقریبا 10 درصد به صورت بسیار جدی و خطرناک درگیر فرونشست شده است.
به گفته مدیرکل زمین‌شناسی مرکز اصفهان فرونشست تنها مخاطره جبران‌ناپذیر است، زیرا به دلیل برداشت بیش از حد از آبخوان
فضای بین ذرات خاک بر اثر وزن طبقات بالایی از بین رفته که متاسفانه به هیچ عنوان این فضا را به‌طور مجدد نمی‌توان احیا کرد و از سویی بارگذاری‌های بیش از حد بر روی رودخانه زاینده‌رود و همچنین عدم بارش‌های مناسب در طول این سال‌ها باعث تشدید این بحران شده است.
وی تاکید کرد: اگر به زودی فکری به حال آبخوان نشود زمانی که مرگ سفره اتفاق بیافتد اگر حتی اقیانوس آرام هم در زاینده‌رود جاری شود هیچ سودی برای آبخوان ندارد.
به زاینده‌رود همانند دریاچه ارومیه به دید میراث جهانی با نگاه ملی توجه شود
اسلامی تاکید کرد: تا هنوز فرصت باقی است و زاینده رود می‌تواند حوزه‌های نزدیک خود را تغذیه کند باید آنچه کل حقابه زاینده‌رود و باتالاق گاوخونی است (13 متر مکعب بر ثانیه) بدون آنکه در بالادست و پایین دست تعرضی به آن داشته باشند به طور مداوم داده شود و بایستی به زاینده‌رود همانند دریاچه ارومیه به دید یک میراث جهانی با نگاه ملی توجه کرد.
وی با بیان این‌که طرح‌های انتقال آب از خلیج‌فارس به استان اصفهان تنها منجر به توسعه صنعت و کشاورزی شده و باعث افزایش جمعیت، شدیدتر شدن بحران آب و آلودگی هوا در آینده خواهد شد، تصریح کرد: هزینه‌های تمام شده هر متر مکعب شیرین‌سازی آب بین ۱.۵ تا ۳دلار(۶۰ تا ۸۰هزارتومان) برآورد می‌شود که بر همین اساس این طرح اصلا مقرون به صرفه نخواهد بود.
این مقام مسئول تصریح کرد: اگر برای جبران کسری موجود در حوضه زاینده‌رود قرار بر انتقال آب است، بایستی آب‌های خارج شده استان مثل خروج آب از سمیرم اصفهان برای انتقال به کرمان و یزد و یا انتقال آب از حوزه بن به بروجن جلوگیری و جایگزین انتقال آب از خلیج‌فارس شود.
مدیرکل زمین‌شناسی مرکز اصفهان با بیان این‌که به جای سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت و ایجاد جاذبه‌های صنعتی در استان بایستی در حوزه گردشگری و توریسم سرمایه‌گذاری کنیم، تصریح کرد: استان اصفهان با داشتن بیشترین تنوع جاذبه ژئوتوریسمی در کشور از جمله کویر مصر، مرنجاب، باتلاق گاو خونی، کویر ورزنه، مناطق حفاظت شده عباس‌آباد، منطقه معدنی انارک‌و .... هنوز یک ژئوپارک در سطح ملی و جهانی ندارد.
وی با تاکید بر این‌که افزایش بهرهبرداری از چاهها برای مصارف مختلف به ویژه کشاورزی باعث بروز پدیده فرونشست زمین در گذر زمان شده، گفت: بایستی ابتدا از توسعه کشاورزی و کارگری شدن استان جلوگیری شود و سعی کنیم شرایط را برای کشاورزان اصفهانی در سایر استان‌هایی دارای وضعیت آب مناسب و مستعد برای کشاورزی فراهم کنیم و از سویی کشاورزی را باید منطبق بر فن‌آوری روز دنیا جلو ببریم.
ایجاد کارگروه احیای زاینده‌رود در کشور
اسلامی با اشاره به این‌که کمبود آب و خشکسالی فقط مختص ایران نیست و بایستی از کشورهای پیشرفته در این زمینه الگوبرداری کنیم، تصریح کرد: تغییر الگوی کشت بسیار مهم است که فقط با شعار دادن تغییر الگو انجام نخواهد شد در کنار آموزش و فرهنگ سازی باید قدرتمندانه از آن دفاع کرد.
مدیرکل زمین‌شناسی مرکز اصفهان ضمن ارائه پیشنهاد ایجاد کارگروهی جهت احیای زاینده‌رود در کشور گفت: مسولان استانی نیز بایستی در این کارگروه حضور داشته باشند و ذیل آن هم کارگروه فرونشست استان اصفهان با محوریت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تشکیل شود و با تخصیص اعتبارات لازم جهت پایش‌های مداوم فرونشست در استان به خصوص در مناطق مهم شهری رصد شود.
شایان ذکر است؛ این مطالب طی نامه‌ای از سوی مهندس رضا اسلامی مدیرکل زمین‌شناسی مرکز اصفهان به دکتر خاتمی ریاست مجمع نمایندگان استان اصفهان پیرو جلسه مجمع نمایندگان استان اصفهان با موضوع فر ونشست استان اصفهان ابلاغ شده است.