لطفا صبر کنید.....
ثبت رایگان آگهی پشت صحنه توسعه اکتشاف
امروزه تفکر و دانش جای قدرت بالای جسمی را گرفته و در برخی از حوزه‌های معدنکاری همچون شناسایی محدوده‌های معدنی، طراحی و تشخیص نوع کانی و میزان ذخایر آن، این زنان هستند که با تکیه بر دانش و تجربه و عمق فکری خود توانسته‌اند زمینه توسعه و رشد اقتصاد معدنی را فراهم کنند.
وقتی صحبت از فعالیت و کار در معدن می‌شود، ذهن‌ها به سمت مردانی با لباس و سر و روی خاکی با قدرت بدنی بالایی می‌رود که قادرند با تکیه بر قدرت مردانگی خود زمین را بشکافند. البته در زمان توسعه‌نیافتگی معدن این تصویری درست از فعالیت معدنکاری بود، اما در شرایط کنونی و با پیشرفت و توسعه فناوری دیگر فعالیت معدنکاری مختص مردان نیست و زنان نیز همپای مردان قادر به فعالیت در بسیاری از مشاغل سخت از جمله معادن هستند.
در واقع امروزه تفکر و دانش جای قدرت بالای جسمی را گرفته و در برخی از حوزه‌های معدنکاری همچون شناسایی محدوده‌های معدنی، طراحی و تشخیص نوع کانی و میزان ذخایر آن، این زنان هستند که با تکیه بر دانش و تجربه و عمق فکری خود توانسته‌اند زمینه توسعه و رشد اقتصاد معدنی را فراهم کنند، این در حالی است که براساس آخرین آماری که توسط مرکز آمار ایران تهیه شده، تعداد زنان شاغل در معادن در حال بهره‌برداری کشور بسیار کمتر از تعداد مردان است. طبق جدولی که در سایت مرکز آمار آورده شده، در سال ۱۳۹۷ تعداد کل معادن کشور ۹۹۷۳۴ مورد بوده که حدود ۶۵۵۸۱ مرد و حدود ۱۰۰۹ زن با مزد و حقوق در آنها فعالیت می‌کردند. همچنین تعداد مردان و زنانی که بدون مزد و حقوق در این مدت در این معادن مشغول کار بوده‌اند، به ترتیب ۳۱۸۷ و ۶۶ نفر است؛ البته این تنها اعداد مربوط به سال ۱۳۹۷ است. با بررسی این جدول از ابتدای انقلاب تاکنون می‌توان گفت تغییر چندانی در زمینه حضور زنان در بخش معدن را شاهد نبوده‌ایم و همچنان زنان نقش کمرنگی در این بخش دارند.
روزنامه «روزگار معدن» درباره اهمیت حضور زنان در فعالیت‌های معدنی و همچنین اینکه امروز جامعه معدنی چقدر زنانه است و چه وضعیتی دارد با کارشناسان گفت‌وگو کرده که در زیر می‌خوانید.
نقش پررنگ زنان در سازمان زمین شناسی
علیرضا شهیدی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت به «روزگار معدن» گفت: نقش زنان در بخش معدن بر کسی پوشیده نیست و همچون حوزه‌های دیگر شاهد حضور آنها در بخش معدن نیز هستیم. رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به حضور زنان در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت: حدود ۳۰ درصد همکاران در سازمان زمین‌شناسی را بانوان تشکیل می‌دهند. این همکاران نقش موثری در تولید اطلاعات پایه نظیر نقشه‌های زمین‌شناسی و ژئوشیمی دارند. شهیدی درباره اهمیت تولید اطلاعات پایه در کشور گفت: اطلاعات پایه نخستین بخش از چرخه معدنکاری به‌شمار می‌رود که اکتشاف نامیده می‌شود. باتوجه به اینکه ایران یک درصد تولید آهن دنیا را به خود اختصاص داده و میزان تولید سالانه سرب و روی ما نیز بیش از ۲۰ میلیون تن است، برای عملکرد خوب و توسعه کشور به اطلاعات پایه نیاز داریم.
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان اینکه زنان در تولید اطلاعات پایه سهم کلیدی دارند، تصریح کرد: تکمیل و تولید اطلاعات پایه بزرگ‌مقیاس با هدف افزایش دقت، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های اکتشافی و زیرساختی، تکمیل چرخه ژئوفیزیک هوایی با هدف اکتشاف ذخایر پنهان و عمیق در مناطق اولویت‌دار و بازنگری در اطلاعات‌پایه قبلی با هدف بروزرسانی و افزایش دقت با استفاده از روش‌های روز دنیا از برنامه‌های سازمان زمین‌شناسی است که با نقش پررنگ زنان این سازمان عملیاتی می‌شود. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به نقش زنان در مرحله شناسایی و پی‌جویی در بخش معدن گفت: همکاران زن در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور نقش پررنگی دارند و در مرحله شناسایی و پی‌جویی نیز دست به اقدامات موثری زده‌اند. او تصریح کرد: به این ترتیب تاکنون خانم‌ها دوش‌به‌دوش آقایان افتخارات بزرگی را رقم زده‌اند. رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به نقش زنان در آزمایشگاه‌های مرتبط با بخش معدن نیز گفت: همکاران خانم ما در بخش آزمایشگاه‌های شیمی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور نیز فعال بوده و حدود ۷۰ درصد فعالیت‌ها را برعهده دارند. او خاطرنشان کرد: زنان در سازمان زمین‌شناسی با انجام آنالیزهای دقیق به لحاظ کیفی و کمی نقش مهمی در سرعت بخشیدن به مقوله اکتشاف در کشور دارند.
زنان علاقه‌مند به بخش معدن
کاووس قاسمی، مدیرکل دفتر بهره‌برداری معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه زنان ایرانی در بخش معدن کشور نیز فعالیت دارند، به «روزگار معدن» گفت: زنان ورودی به بخش معدن تعداد قابل‌توجهی دارند که این موضوع بر کسی پوشیده نیست. فارغ‌التحصیلان زن زیادی در کشور داریم که در رشته معدن و علوم زمین تحصیل کرده‌اند. مدیرکل دفتر بهره‌برداری معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: چندین سال است که حضور زنان در رشته‌های علوم زمین، معدن و استخراج گسترش یافته و آنها نقش پررنگی در بخش‌های مربوط به معدن دارند. به طور قطع انتخاب چنین رشته‌هایی از روی علاقه‌مندی آنها بوده و بعید می‌دانم اجباری برای حضور آنها در این حوزه وجود داشته باشد.قاسمی با اشاره به اشتغال زنان در بخش معدن تصریح کرد: عمده فارغ‌التحصیلان معدن به سازمان نظام مهندسی معدن و سازمان زمین‌شناسی ورود کرده‌اند. به‌این‌ترتیب شاهدیم که زنان در بخش‌های مختلف معدنی حضوری پررنگ دارند. مدیرکل دفتر بهره‌برداری معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به قوانین موجود در کشور تصریح کرد: براساس قانون هیچ محدودیتی برای ورود زنان به بخش معدن وجود ندارد و در هیچ قانونی نیامده که زنی در معدن حضور پیدا نکند.
در واقع هر آنچه در قانون برای ورود مردان به بخش معدن مشخص شده از جمله ثبت محدوده، مزایده و… برای زنان نیز پذیرفته‌شده است؛ به این ترتیب در کشور ما ازنظر قانونی هیچ محدودیتی برای حضور زنان در بخش معدن وجود ندارد. قاسمی در پاسخ به این سوال که آیا شرایط کار در بخش معدن برای زنان کشور فراهم است یا خیر، گفت: انتخاب با زنان است. اگر آنها بخواهند به‌عنوان مسئول فنی، کارشناس معدن یا هر عنوان دیگری فعالیت کنند، هیچ محدودیتی وجود ندارد.مدیرکل دفتر بهره‌برداری معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به زنانی که در بخش معدن کشور فعال و موفق بوده‌اند، گفت: در بسیاری از معادن زغال‌سنگ کشور که زیرزمینی هستند و کار در آنها دشواری زیادی دارد، شاهد بوده‌ایم زنان به‌عنوان مسئول و رئیس معدن مشغول کار بوده‌اند؛ بنابراین اگر بانوان در کار معدن ورود نمی‌کنند، به‌دلیل محدودیت‌هایی است که خودشان در نظر گرفته‌اند. در واقع هیچ چیز جز خود فرد مانعی برای ادامه کار نمی‌شود. قاسمی در پاسخ به این سوال که چرا زنان در حوزه معدن سمت دولتی ندارند، گفت: این موضوع به سیستم اداری کشور بازمی‌گردد. البته در بخش معاونت معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در تهران و استان‌ها شاهد حضور زنان هستیم؛ به این ترتیب اگر خانمی انگیزه داشته و خود را محدود نکند در ادارات دولتی نیز راه ارتقا و پیشرفت وجود دارد.
تفکیک، شایسته نیست
سید سهراب حسینی، نایب‌رئیس کمیسیون صنعت و معدن انجمن جوانان کارآفرین اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه هیچ تفاوتی بین خانم‌ها و آقایان برای حضور در بخش معدن وجود ندارد به «روزگار معدن» گفت: اینکه زنان و مردان را از یکدیگر تفکیک کنیم، چندان شایسته نیست. زنان هم همچون مردان در کشور ما می‌توانند در بخش معدن فعالیت کنند. او با اشاره به حضور زنان در بخش معدن در کشورهای دیگر گفت: در تمام دنیا زنان از مرحله دامپ‌تراکت تا مهندسی ارشد، سرپرستی معدن و مدیرعاملی در بخش معدن حضور دارند و این موضوع در کشور ما هم صدق می‌کند. نایب‌رئیس کمیسیون صنعت و معدن انجمن جوانان کارآفرین اتاق بازرگانی تهران در پاسخ به این سوال که چرا ما آنطور که باید و شاید به نقش زنان در بخش معدن اهمیت نمی‌دهیم، تصریح کرد: این موضوع را باید از نظر فرهنگی دنبال کرد. متاسفانه در فرهنگ ما اینطور جا افتاده که زنان کارهایی مثل فعالیت در بخش معدن را نمی‌توانند انجام دهند و این یک کار مردانه است! بخش دیگر هم به باور خود زنان برمی‌گردد.
مسئله مهم این است که زنانی که وارد رشته معدن و زمین‌شناسی می‌شوند، چقدر علاقه‌مند هستند؟! آیا به‌واقع محدودیت اجتماعی و فرهنگی مانع حضور آنها می‌شود یا خودشان چندان علاقه‌مند نیستند و نمی‌خواهند در بخش معدن ورود پیدا کنند؟! حسینی با اشاره به اینکه حضور زنان در بخش معدن لزوما به‌معنای داشتن علاقه به این بخش نیست، ادامه داد: از ۷۰ درصد زنانی که در رشته معدن و زمین‌شناسی تحصیل کرده‌اند، حدود ۴۰ درصد آنها علاقه‌ای به این رشته ندارند. این موضوع را می‌توان از رفتار کارآموزهایی که به دفاتر معدنی ورود می‌کنند، متوجه شد. حتی برخی از آنها بار اولی که وارد فضای معدن می‌شوند نشان می‌دهند از مجموعه فراری هستند.نایب‌رئیس کمیسیون صنعت و معدن انجمن جوانان کارآفرین اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: البته ۳۰ درصد باقیمانده به‌واقع علاقه‌مند هستند و نشان داده‌اند که زنان هم می‌توانند در این حوزه پیشرفت کنند. امروزه مجموعه‌های خصوصی و دولتی زیادی وجود دارند که زنان در آن مشغول کار هستند.
از جمله زنان موفق در این حوزه می‌توان به نیلوفر غیاثوند، شهناز نوایی، پروا سلطانی و دنیا اکبری اشاره کرد که در حوزه‌های مختلف معدنی مشغول کار هستند. حسینی با اشاره به توانمندی زنان و اهمیت حضور آنها در بخش معدن گفت: زنان ظرافت فکری و دقت بسیاری به جزییات دارند، در حالی که بسیاری از مسائل از چشم مردها دور می‌ماند؛ به این ترتیب حضور زنان در بخش معدن موجب می‌شود که به کوچک‌ترین مسائل نیز پرداخته شود. نایب‌رئیس کمیسیون صنعت و معدن انجمن جوانان کارآفرین اتاق بازرگانی تهران با اشاره به محدودیت‌های موجود در کشور تصریح کرد: در تمامی بخش‌ها محدودیت‌هایی برای همه از جمله زنان و مردان وجود دارد؛ بنابراین تفاوتی بین زن یا مرد وجود ندارد. اگر کسی بخواهد کاری را انجام دهد، بالاخره راه خود را پیدا می‌کند. باور دارم با همه موانع و مشکلات، کسی که بخواهد نقش موثری در بخش معدن داشته باشد سرانجام موفق می‌شود.
سخن پایانی…
نقش زنان در مراحل مختلف چرخه فعالیت معدن کشور از جمله اکتشاف، شناسایی، پی‌جویی، تولید اطلاعات‌پایه و فعالیت در آزمایشگاه بر همه واضح و مبرهن است. به‌باور رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور تاکنون خانم‌ها دوش‌به‌دوش آقایان افتخارات بزرگی را در این سازمان دولتی رقم زده‌اند. یکی دیگر از کارشناسان بخش معدن در وزارت صنعت، معدن و تجارت باور دارد هیچ محدودیتی برای حضور زنان در بخش معدن وجود ندارد. اگر خانم‌ها در کار معدن ورود نمی‌کنند، به‌دلیل محدودیت‌هایی است که خودشان ایجاد کرده‌اند. درواقع هیچ چیز جز خود زنان مانعی برای ادامه کار نبوده است؛ به این ترتیب اگر خانمی انگیزه داشته و خود را محدود نکند، می‌تواند در بخش معدن راه ارتقا و پیشرفت را طی کند. برخی دیگر از کارشناسان نیز باور دارند اینکه زنان و مردان را از یکدیگر تفکیک کنیم، چندان شایسته نیست. زنان هم همچون مردان می‌توانند در بخش معدن فعالیت کنند. آنها باور دارند با همه موانع و مشکلات، کسی که بخواهد نقش موثری در بخش معدن داشته باشد سرانجام موفق می‌شود.