با توجه به وضعیت کنونی بهرهبرداری از معادن درایران و حتی بسیاری از نقاط جهان، شاید بتوان گفت بخش معدن برای تحول در تولید نیازمند اکتشافات جدید است و با توجه به کاهش عیار و فرسودگی برخی معادن، توسعه اکتشافات امری لازم و ضروری است. به گفته فعالان بخش معدن یکی از موضوعهای مهم سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور،مشکلات بودجهای برای پروژههای اکتشاف است، بنابراین به نظر میرسد در کنار بودجههای معمول و مصوب، باید مدلهای جدید تامین مالی برای این بخش تعریف شود.
به اعتقاد فعالان معدنی، استفاده از ظرفیتهای معدنی یکی از راههای بازگشت رشد اقتصادی به کشور است. موضوعی که براساس آن میتوان زمینه خروج از ر رکود اقتصادی را فراهم کرد. با این شرایط میتوان گفت، پررنگ شدن نقش معادن در تولید ناخالص ملی مستلزم بهرهگیری از توان داخلی برای گسترش اکتشافات و استخراج مواد معدنی با تکیه بر تجهیز محدوده است. اهمیت بخش معدن در شرایط کنونی در حالی بیش از پیش نمایان شده که دادههای اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت از افت صدور «پروانه کشف» و «پروانه بهرهبرداری» حکایت دارد. با توجه به اهمیت مقوله اکتشاف در بخش معدن در سومین همایش چشمانداز صنایع فلزات غیرآهنی ایران و فناوریهای وابسته با نگاهی به تولید و بازار، مقوله «اکتشافات و فعالیتهای اکتشافی مدرن، ضامن حیات و پویایی معادن» بهعنوان یکی از سرفصلهای اصلی گنجانده شده است تا با بررسی مشکلات این بخش زمینه برای گسترش اکتشاف فراهم شود. فعالان بخش معدن معتقدند، معدن در بخش اکتشاف با چالشهای بسیاری مواجه است که در این خصوص میتوان به «قوانین حاکم بر بخش اکتشاف»، «منابع طبیعی و قوانین حاکم برآن»، «محیط زیست و قوانین آن»، «معارضان محلی»، «کمبود نیروی کارشناسی خبره»، «سرمایهگذاری داخلی و بینالمللی در بخش اکتشاف» و... اشاره کرد. دادههای اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز بیانگر آن است که در نخستین فصل امسال در مجموع یک هزار و ۱۵۸ پروانه بهرهبرداری هم در بخش ایجادی و هم توسعهای در بخش صنعتومعدن در کشور صادر شده که نسبت به مدت مشابه قبل افت ۱۵ درصدی داشته است. پروانههای صادره در این بخش طی سال گذشته برابر با یک هزار و ۳۶۲ فقره بود.