مراحل شکلگیری یک شرکت دانشبنیان عبارت است از ایده، کشت ایده، مرحله اولیه استارتآپ، مرحله میانی و مرحله نهایی که با رشد همراه است. برای داشتن یک شرکت دانشبنیان موفق نیز به عوامل مختلفی نیاز است که از جمله میتوان به یادگیری، نوشتن ایدهها، تکرار در ویرایش، شناسایی آغازین پذیرندهها، تهیه نمونه ساده از محصول، استفاده از مدل بوم ناب، تناسب میان محصول و بازار، تهیه و ایجاد مدل اولیه کسبوکار و پژوهش اشاره کرد. روزنامه «روزگار معدن» درباره اهمیت نقش دانشبنیانها با کارشناسان گفتوگو کرده که در زیر میخوانید.
تب بالای استارتآپها
سید رضا عظیمی، مجری طرح احیا، فعالسازی و توسعه معادن کوچکمقیاس درباره اهمیت بخش معدنو نیازمندی آن به شرکتهای دانشبنیان گفت: جذابیتهای سرمایهگذاری در بخش معدن در ایران بسیار بالا است و البته خوشبختانه مدتی است که ریسک آن بهشدت کاهش یافته که خبر خوبی برای دانشبنیانها و معدنکاران است.
عظیمی در گفتوگو با «روزگار معدن» با بیان اینکه ضعف اطلاعات باعث شده از این حوزه غافل بمانیم، اظهار کرد: بسیاری از غیرمعدنیها به این مهم واقف نیستند و اطلاعات کاملی از سرمایهگذاری در بخش معدن ندارند. وقتی نتوانیم جذابیتهای بخش معدن را بهخوبی به تصویر بکشیم، رتبههای بالای دانشگاهی هم نمیتوانند بهراحتی به بخش معدن ورود کنند.مجری طرح احیا، فعالسازی و توسعه معادن کوچکمقیاس با اشاره به اهمیت نقش استارتآپها در رشد بخش معدن گفت: بارگیری و باروری استارتآپها میتواند به بهینهسازی ماشینآلات و در کل رشد اقتصاد معدن کمک کند. خوشبختانه تب استارتآپها در بخش معدن بالا گرفته اما باید از بخش فناوری اطلاعات و نقش جوانها برای رشد بخش معدن بیش از اینها استفاده کرد.
او ادامه داد: استارتآپها میتوانند اطلاعات ما را در حوزههای مختلف افزایش دهند؛ بهطور مثال یکی از دلایل موفق نبودن ما در رونق سنگهای ساختمانی ضعف ما در بازاریابی بوده است. اگر بررسی کنیم میبینیم که در این زمینه ما در پلتفرمها مشکل داشتهایم. باید بسنجیم که چقدر با علیبابا و... آشنا هستیم و چه میزان توانستهایم از آنها استفاده کنیم. در مجموع باید گفت برای توسعه بخش معدن به دانش و اطلاعات زیادی نیاز داریم و این مهم هم با رشد استارتآپها شکل میگیرد.عظیمی با اشاره به وضعیت کشورهای دیگر گفت: امروز کشورهای پیشرفته در تمامی بخشهای معدنی از اپلیکیشنهای روز استفاده میکنند و به دانشبنیانها خیلی بها میدهند؛ بهطور مثال با کمک نرمافزار موقعیت کارگر را در داخل معدن میبینند، به این ترتیب زمین دیگر مانع و ضعفی برای ارتباط گسترده آنها نیست.او تاکید کرد: متاسفانه ما نسبت به این مسئله محوری شناخت کافی نداریم و از دانش و فناوری در این حوزه دور هستیم، در حالی که با روشهای نوین میشود از ریزش معدن و خبرهای تاسفباری که میشنویم جلوگیری کنیم و حتی در صورت ریزش معدن با ردیابی نیروی کار، کارگران آسیبدیده را نجات دهیم.
نیازمند تسهیلات
محمد بیانی، مدیرعامل یک شرکت معدنی که در حوزه نصب و راهاندازی، آموزش کاربری و نگهداری تجهیزات آزمایشگاههای صنعتی و معدنی فعالیت میکند، در پاسخ به این سوال که اهمیت شرکتهای دانشبنیان در اقتصاد کشور چیست، گفت: واضح و مبرهن است که باتوجه به شرایطی که بر اقتصاد کشور حکمفرما است، بسیاری از تجهیزات بر ما تحمیل شده و شرکتهای بازرگانی نمیتوانند در زمینه واردات تجهیزات اقدامی انجام دهند. در نتیجه نقش شرکتهای دانشبنیان باتوجه به تواناییها و علم و دانشی که دارند، کلیدی است. بیانی در گفتوگو با «روزگار معدن» درباره توانمندیهای شرکتهای دانشبنیان افزود: این شرکتها میتوانند با ساخت، نگهداری و تعمیر تجهیزاتی که در صنایع و معادن وجود دارد به رفع مشکلات تولید کمک کنند. به هر حال همه میدانیم که امروز برای تولید شرایط اورژانسی و بسیار دشواری در کشور ایجاد شده و بهسختی میتوان اقتصاد را روی پا نگه داشت.
این فعال معدنی در پاسخ به این سوال که چه میزان از خدمات شرکت شما بهعنوان شرکت دانشبنیان استقبال شده، بیان کرد: درست نیست که بگوییم حمایت نشدهایم؛ اما آنقدر که انتظار میرود به شرکتهای دانشبنیان پروبال داده شود، این اتفاق نمیافتد.
در حالی که این شرکتها باید دعوت به نوآوری و خلاقیت شوند، هیچ حمایتی از آنها نمیشود. اینها همه باعث شده به وضعیت حمایت از شرکتهای دانشبنیان از ۱۰۰ نمره ۳۵ را بدهم.بیانی درباره انتظاراتی که دانشبنیانهای معدنی از دولت دارند، گفت: هرچند طراحی و ساخت تجهیزات ما همه داخلی است، اما دانشبنیانها در تامین قطعات و مواد اولیه به خارج از کشور نیز نیاز دارند.
اعطای امتیازات و تسهیل شرایط از جمله در واردات مواد اولیه و تامین سرمایه در گردش برای تولیدات و محصولات شرکتهای دانشبنیان یکی از انتظارات ما است.او تاکید کرد: امروز شرکتهای دانشبنیان در بحث واردات با مشکلات متعددی روبهرو هستند. از آنجایی که این شرکتها سوابق وارداتی چندانی ندارند، با مسئله محدودیت واردات دست به گریبان شدهاند.این فعال معدنی درباره اهمیت حمایت مالی از دانشبنیانها نیز گفت: مسئله دیگر دغدغه مالی و سرمایه در گردش برای پیشبرد پروژهها است. ما نیازمند حمایت مالی هستیم تا بتوانیم تجهیزاتی که به سرمایه اولیه زیادی نیاز دارند را تهیه کنیم و بیشتر از اینها بدرخشیم.
کلام آخر
فعالیت دانشبنیانها و استارتآپها در بخش معدن موضوع جدیدی است. این مهم باتوجه به اهمیت رشد معدن میتواند ازسوی مسئولان و فعالان بخش معدن بیشتر پیگیری شود. دانشبنیانها میتوانند در تمام بخشهای معدن ورود و به رونق آن کمک کنند، این در حالی است که آنها با مشکلاتی از قبیل بیمهری مسئولان در ارائه تسهیلات و نقدینگی روبه رو هستند. به این ترتیب میتوان گفت آنطور که انتظار میرود به شرکتهای دانشبنیان پر و بال داده نمیشود.
نیازمندی روز صنعت معدن و تجهیزات سنگ چین