با گسترش اینترنتاشیا و ورود اینترنت به معادن، بهرهوری و سرعت انجام فعالیتهای معدنی بهمراتب افزایش پیدا کرده است. استفاده از ماشینآلات خودران نمونهای از این بهرهمندیهاست. تجزیه و تحلیل دادههای معادن نیز برعهده تکنولوژیهای جدید است. از اواخر سده بیستم میلادی اهمیت دادهها در تمامی زمینهها بهخصوص در صنایع، درک شد؛ به همین دلیل تجزیه و تحلیل دادهها و استفاده از نتایج آن برای افزایش بازدهی در صنایع و تدوین نقشه راه کامل مورد توجه همگان قرار گرفت.
پیش از آنکه مفهوم دوقلوی دیجیتالی مطرح شود، سازمانهای برنامهریزی با تجزیه و تحلیل نقشههای دیجیتالی و دادههای دستاول اقدام به برنامهریزی میکردند اما با بهوجود آمدن اینترنتاشیا، دوقلوی دیجیتالی نیز متولد شد. این تکنولوژی در برنامهریزی شهری، افزایش بهرهوری اراضی کشاورزی و همچنین در معادن کاربرد دارد. در واقع دوقلوی دیجیتالی امکان شبیهسازی و آزمون و خطا در فضای دیجیتالی و مجازی را برای کارشناسان و مدیران فراهم میکند تا بهترین تصمیمها برای اداره آن بخش اتخاذ شود.
دوقلوی دیجیتالی را میتوان به زبان ساده اینگونه بیان کرد که پل میان دنیای حقیقی و مجازی است و مدلی مجازی از فرآیند خدمت یا کالا ارائه میدهد. در مطالب قبل به این موضوع اشاره شده بود که بیتوجهی هر شرکت یا کشور به استفاده از فناوریهای روز دنیا که به بهبود وضعیت اقتصادی شرکتها منجر میشود، باعث عقبماندگی و در نهایت حذف آنها از بازار خواهد شد. پیش از این استفاده از این ابزارها یکاختیار برای پیشیگرفتن از رقبا بهشمار میرفت؛ اما امروزه به اجبار تبدیل شده است. دوقلوی دیجیتالی امکان برنامهریزی دقیقتر و کاهش خطاها و در نتیجه کاهش زیان مالی و افزایش سودآوری را فراهم میکند. همین دلیل برای استفاده حداکثری شرکتهای پیشرو از این تکنولوژی کافی است.
دوقلوی دیجیتالی چگونه عمل میکند؟
مانند هر سیستم دیگری در دنیای نوین فناوریها، مرحله اول، دریافت دادهها از محل مورد نظر مانند معدن یا کارخانه است. این دادهها از طریق سنسورها دریافت و در فضای ابری ذخیره میشوند. در مرحله بعد این دادهها دستهبندی و تحلیل میشوند تا با استفاده از آنها مدل مجازی معدن یا کارخانه بازسازی شود. در این مدل، مدیران و کارشناسان میتوانند خطاها را واضحتر ببینند و آنها را کاهش دهند. همچنین بنا به وضعیت موجود، برنامه دقیقتر و قابل اجرایی را برای ادامه کار آن مجموعه تدوین کنند. دوقلوی دیجیتال این توانایی را دارد تا فرآیند فروش را از تهیه مواد اولیه تا ساخت محصول و فروش آن شبیهسازی و امکان بهبود فرآیند را فراهم کند. زمانی که کپی سهبعدی از معدن یا کارخانه در دست دارید و دادهها در کسری از ثانیه بهروز میشوند، میتوانید تمامی فعالیتهای صورتگرفته در این اماکن را کنترل، رصد و اصلاح کنید.
جلوگیری از بروز حادثه و کاهش تعداد حوادث رخداده در صنایع یکی از اهداف مهم مدیران و فعالان این حوزه است. دوقلوی دیجیتالی میتواند باعث کاهش تعداد و همچنین شدت حوادث شود. رفتار کارکنان، تجمع کارکنان در یک مکان خاص از معدن یا کارخانه، فعالیت ماشینآلات و نیاز ماشین به تعمیرات، همگی با استفاده از این فناوری قابل رصد و کنترل هستند. نکته دیگری که بسیار حائز اهمیت است، این است که سیستم دوقلوی دیجیتالی نهتنها امکان انتقال به نسلهای بعد را دارد، بلکه با استفاده از فناوریهای نوین جمعآوری و ذخیره داده بر بستری مانند بلاکچین، این امکان را فراهم میکند تا هم امنیت این دادهها تامین شود و هم دادهها به نسلهای بعد منتقل شوند. تفاوت انتقال این دادهها با سایر آمار و ارقام این است که در واقع با این امر انتقال دانش و تجربه صورت میگیرد. اگر مشکلی در بخشی از معدن توسط سیستم رهگیری، عیبیابی و اصلاح شده است، نسل میتواند با بررسی روندهای طیشده تجربه کافی برای جلوگیری از بروز مشکلات را فراهم کند؛ این یعنی فرآیند رشد در سیستم دوقلوی دیجیتال به صورت خودکار انجام میشود که بازدهی را افزایش داده و برای مدیریت بهتر کارخانه یا معدن مانند مشاور همهفن حریف بهکار برود.
علاوه بر این، هنگامی که دوقلوی دیجیتال با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین همراه میشود، بهبود پیشبینی و افزایش ایمنی و بهرهوری از طریق شبیهسازی آینده و سناریوی رخدادهای ممکن، راحتتر میشود. در نهایت، دوقلوی دیجیتالی میتواند برای تحلیلهای پیشرفته و برنامهریزی احتمالهای دنیای واقعی در بخشهای متعدد معدن استفاده شود تا به بهبود تصمیمگیری عملیاتی کمک کند. به همین دلیل این تکنولوژی طرفداران خاص خود را پیدا کرده و رشد خوبی در انتظار بازار آن است. طبق پیشبینیها تا سال ۲۰۲۵ بازار دوقلوی دیجیتال به بیش از ۳۰میلیارد دلار خواهد رسید.
با استفاده از بخش عمدهای از فناوریهای انقلاب صنعتی چهارم اعم از بلاکچین، هوش مصنوعی، اینترنتاشیا، دوقلوی دیجیتال و اینترنت نسل ۵ و ۶ میتوان یک سیستم رهگیری جامع از معدن تا محل فروش محصول نهایی دایر کرد. در اینصورت امکانات زیادی در اختیار تولیدکننده و مصرفکننده در هر مرحله قرار میگیرد، نواقص تولید از بین خواهد رفت یا دستکم کاهش خواهد یافت. به همین دلیل سودآوری و بهرهوری افزایش مییابد. از طرف دیگر مصرفکننده در زمان خرید هر محصول میتواند اطلاعات مربوط به محصول را دیده و براساس مواد اولیه، نحوه ساخت و کیفیت محصول، تصمیم به خرید یا عدمخرید آن بگیرد.
در پایان باید اشاره کرد که فناوری دوقلوی دیجیتال به کاربران اجازه میدهد تا مدلهای واقعیت مجازی سهبعدی جامع از داراییهای فیزیکی، سایتها، سازهها و تجهیزات پیچیده را به دست بیاورند. این امر به کاربران رهنمود بهتری در مورد نظارت، مدیریت و نگهداری ارائه میدهد و تضمین میکند که فرآیندهای معدنی از قبیل استخراج و فرآوری تا حد امکان کارآمد و موثر انجام میشود، بنابراین دوقلوی دیجیتالی، ابزار بهینهسازی قدرتمند است که نهتنها بهرهوری و عملکرد را افزایش میدهد، بلکه دستیابی به مزیت رقابتی را از طریق بهینهسازی عملکرد تسهیل میکند.