سلستین (Celestine) یا سلستیت (Celestite) با فرمول شیمیایی SrSO4، تشکیل شده از سولفات استرانسیوم است؛ استرانسیوم به رنگ آبی لطیفی، دیده شده که به این دلیل نامگذاری می شود. کانی استرانسیم شکننده، به شکلهای بلوری یا گاهی الیافی در طبیعت دیده می شود.
مواد معدنی از جمله سلستین معدنی در زمین شناسی ایران از تنوع خوبی برخوردار است. ماده معدنی سلستین یا همان سولفات استرانسیوم با شکلهای مختلفی در طبیعت یافت میشود.در موارد نادر شبیه بلور باریت هست و در مکانهای به ادخال در عناصر فلزی یا حتی شبیه کلسیم در طبیعت دیده شده است. در صنایع مختلف کاربردهای زیادی ازاین ماده معدنی لحاظ می شود.
تاریخچه اولین کشف عنصر استرانسیوم
کانی استرونسیم در دهکده استرانسین در اسکاتلند در سال 1787 یافت شد. این کانی معدنی تفاوت بارز و مشخصی با کانی معدنی باریم دارد. در سال ۱۷۹۸ میلادی، عنصر استرانسیوم توسط دانشمندانی همچون کلاپروس (Klaproth) و هوپ کشف شد. نامگذاری این عنصر معدنی از محل کشف آن (دهکده اسکاتلندی) گرفته شده است. تهیه و تولید صنعتی شیمیایی فلز خالص استرانسیوم برای اولین بار توسط داوی در سال ۱۸۰۸ میلادی با روش الکترولیز در آزمایشگاه تولید شد.
موارد استفاده از سلستین یا سولفات استرانسیوم چیست؟
-- فسفات استرانسیم ساخت لامپهای فلوئورسنت و لامپ تصویری تلویزیونهای رنگی
--همچنین ساخت آتش زنه مورد
-- داروهای روان درمانی
--نمک های استرانسیم در تصفیه چغندر قند و نیشکر
--تهیه ابریشم مصنوعی
--کربنات استرانسیوم ساخت انواع خاصی از شیشه ها پزشکی
--کلرید استرانسیم در خمیر دندان
-- اکسید استرانسیوم در کیفیت لعاب سفال
--از کانی استرانسیوم ساخت دقیق ترین ساعت اتمی دنیا
--تیتانات استرانسیوم در انواع جاذب های نوری
نکته: درحقیقت پراکندگی نوری کانی و ترکیبات استرانسیوم از الماس بیشتر است.
--کربنات استرانسیوم در وسایل هشدار دهنده آتش نشانی،
--کربنات استرانسیوم در فریت های سرامیکی
-- کربنات استرانسیوم در سرب زدایی در فرآیند تولید الکترولیتی روی
--استرانسیوم در تولید آهنربا
-- کربنات استرانسیوم تصفیه و پالایش روی
-- کربنات استرانسیوم ساخت فضاپیما ها، ایستگاه های هواشناسی، بویه های دریایی.
--از کربنات استرانسیوم که دارای نمک قرمز رنگ استرنسیم هستند در تولید رنگ قرمز فشفشه ها، مواد آتش زا، وسایل آتش بازی فشفشه ها ، شعله های بی خطر، موشک های منوررنگی ، چراغ های رنگ قرمز، تولید لوازم الکتریکی که دارای ذخیره گر های خاص هستند و تهیه باتری های اتمی کاربرد دارند.
-- نمک های رنگی کربنات استرانسیوم سبب تابش درخشان در فانوس دریایی می شوند.
--در صنایع نظامی؛ ترکیبات نیترات استرانسیم پر اکسید و اگزالات استرانسیوم جهت ساخت منور ها، مهمات و ردیاب ها استفاده می شود. کربنات استرانسیوم در مهمات، تجهیزات نظامی، سیگنال های دریایی بکار رود.
--صنعت نفت؛ استرانسیوم مب تواند جایگزین باریت در گل حفاری شود.
--صنایع دارویی؛ در روانشناسی باعث بالا رفتن درک مفاهیم و قدرت دریافت افراد بیمار در شاخه روانشناسی بالینی میگردند .
--جواهرات؛ استرانسیوم می تواند به عنوان جواهر نیز استفاده شود.
--ساخت تلویزیون؛ کربنات استرانسیوم برای لامپ کاتدی تصویر تلویزیون های رنگی و جهت تولید شیشه های رنگی تلویزیون می باشد.
ذخایر کانی فلزی استرانسیوم در چه نقاطی از کشور یافت میشود؟
معادن سلستین درکویر نمک، اطراف بهبهان، استان بوشهر، گنبدهای نمکی، زاگرس مرتفع، قم، مرکزی یعنی جنوب شرقی دشت ورامین به وفور یافت می شود.
اشکال مهم استرانسیوم عبارتند از :
الف-کربنات استرانسیم ۳) (SrCO
ب-اکسید استرانسیم (SrO)
ج-کلرید استرانسیم ۲) (SrCl
د-هیدروکسید استرانسیم ۲) (Sr(OH)
ه-سولفید استرانسیم (SrS)
و-نیترات استرانسیم ۳)۲) (Sr(NO
ز-تیتانات استرانسیم ۳) (SrTiO
ک-کرومات استرانسیم ۴) (SrCrO
این محصول در چه شرایطی تشکیل میشود؟
در واقع سلستین تنها کانی سنگی است که به صورت رسوبی در طبیعت یافت شده و از آن استرانسیوم بدست می آید. قرار گرفتن کانی کربنات استرانسیم در محیط تبخیری همراه با نور خورشید میزان تغلیظ کربنات استرانسیمافزایش پیدا میکند.
بهرهبرداری از معادن سلستین چگونه است؟
معادن سلستین روباز بوده و استخراج از آن آسان می باشد. و نیاز به تجهیزات حفاری خاص و ابزارآلات پیچیده یا حتی ماشین آلات سنگین خاصی ندارد . سالانه میزان قابل توجهی از این محصول از معادن برداشتشده و به کشورهایی همچون هند، اوکراین، تاجیکستان و... صادر میشود.
با ادمین همراه شوید با روش تولید کربنات استرانسیم