شهریور سال گذشته گواهی کشف یکی از بزرگترین معادن مس کشور صادر شد. به گفته مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، معدن مس و طلای جانجا در شهرستان نیمروز واقع شده و از معادن کلاس جهانی محسوب میشود. این معدن با ذخیره قطعی ۱۰۱میلیون تن و ذخیره احتمالی ۲۰۲میلیون تن ماده معدنی با توجه به سطح اکتشافات انجام شده، یکی از بزرگترین معادن جنوب شرق کشور است که پیشبینی میشود با توسعه اکتشافات در منطقه، ذخیره احتمالی آن به یکمیلیارد تن برسد.
مصطفی مولوی زرندی با تشریح روند اکتشاف و پیجویی گفت: «عملیات اکتشافی شامل شناسایی و پیجویی در پهنهای به وسعت ۳۰۸ کیلومترمربع آغاز و پس از بررسیهای ابتدایی، ۹۱ کیلومترمربع از منطقه مدنظر، مستعد شناخته شد و با اخذ تاییدات لازم از ادارات ذیربط از قبیل منابع طبیعی و...، پروانه اکتشاف توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت استان صادر و انجام عملیات اکتشاف عمومی و تفصیلی و عملیات حفاری به میزان ۳۶هزار متر صورت گرفت که در نهایت منجر به صدور گواهی کشف به میزان ۱۰۱میلیون تن ذخیره قطعی و ۲۰۲میلیون تن ذخیره احتمالی در شهریورماه ۱۴۰۰ شد.»
وی در ادامه افزود: «پس از مدتی کوتاه از صدور گواهی کشف، اطلاعات حفاری بالغ بر ۵۰هزار متر تکمیل و میزان ذخیره معدن تا بیش از ۵۰میلیون تن به صورت قطعی افزایش یافت.» مولوی خاطرنشان کرد: دستاوردهای اکتشافی محدوده مس و طلای جانجا در نتیجه هزینهکرد شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران با انجام حفاری به ارزش بیش از ۲۰۰۰میلیارد ریال بهروز شده است. مدیر مجتمع طرحهای اکتشافی و معدنی سیستان و بلوچستان تصریح کرد:« معدن مس و طلای جانجا بر اساس اطلاعات زمینشناسی و ذخیره قطعی بالغ بر یکمیلیارد تن در آیندهای نزدیک به یکی از بزرگترین معادن کشور تبدیل خواهد شد.»
مولوی زرندی درخصوص جذب سرمایهگذار در معدن مس و طلای جانجا اظهار کرد: «انجام فراخوان عمومی و جذب سرمایهگذار توسط شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در اواخر سال ۱۴۰۰ کلید خورد و ظرف مدت کوتاهی با حضور شرکتهای معدنی و صنعتی کشور در فرآیند مزایده و اعلام آمادگی برای نقشآفرینی در یکی از بزرگترین پتانسیلهای بالقوه معدنی استان سیستان و بلوچستان، اهمیت این معدن را در تحول اقتصادی استان دو چندان کرد.»
همچنین دی ماه سال ۱۴۰۰جعفری، رئیس هیات عامل ایمیدرو در بازدید از محدوده معدن جانجا به تشریح روند واگذاری آن پرداخت و گفت: «این طرح در مرحله مناقصه و جذب سرمایهگذار قرار دارد و امیدواریم تا پایان سالجاری، سرمایهگذار آن مشخص شود. همچنین با هدف کاهش ریسک سرمایهگذار، اکتشافات در محدودهای از معدن انجام و تکمیل شده است.» در این بازدید همچنین گزارشی از وضعیت حفاری ارائه و اعلام شد ذخایر معدن جانجا از نوع پورفیری است که از سطح زمین آغاز میشود و بر اساس حفاریهای انجام شده تا عمق بیش از هزار متری نیز وجود دارد.
مولوی در ادامه گفت: «کنسرسیومی متشکل از شرکتهای معدنی و صنعتی گلگهر، سنگ آهن گهر زمین، معدنی و صنعتی چادرملو، بینالمللی صنایع و معادن غدیر و تجلی توسعه معادن و فلزات که مجموع این شرکتهای بزرگ معدنی و صنعتی را میتوان یک ابر شرکت معدنی در شرق کشور یاد کرد، برنده مزایده شدند.»
مدیر مجتمع طرحهای اکتشافی و معدنی سیستان و بلوچستان به شرح تعهدات مندرج در قرارداد پرداخت و ادامه داد: «پس از مشخص شدن برنده مزایده، قرارداد با موضوع انجام سرمایهگذاری به منظور اکتشاف تکمیلی، تجهیز، آمادهسازی و بهرهبرداری از معدن مس طلای جانجا و احداث و بهرهبرداری از کارخانه تولید کنسانتره و محصولات جانبی دیگر واقع در استان سیستان و بلوچستان در فروردین ماه سالجاری به برنده مزایده ابلاغ و فرآیند تحویل زمین در کمترین زمان ممکن انجام شد. با توجه به تعهدات مندرج در قرارداد و انجام حفاری بیش از ۷۸هزار متر مغزهگیری، بر اساس برنامهریزی صورت گرفته تا قبل از شهریور ماه سال ۱۴۰۱، گواهی کشف بر مبنای دادههای به دست آمده از آنالیزهای مربوطه اصلاح خواهد شد، بنابراین بدیهی است پروانه بهرهبرداری متناسب با گواهی کشف صادر و طرح بهرهبرداری متناظر آن در دستور کار قرار گیرد.»
اما سوال اصلی این بود که ظرفیت بهرهبرداری مورد انتظار دولت توسط بخش خصوصی به چه میزان است؟
پیشبینی ایمپاسکو نشان میدهد تا پایان سال۱۴۰۰ عملیات اجرایی احداث کارخانه کنسانتره با ظرفیت ۱۳۰هزار تن مس سولفیدی و استخراج سالانه ۱۵میلیون تن کانسنگ آغاز شود. با شروع به کار معدن یادشده از سال ۱۴۰۰ تا تکمیل زنجیره فازهای بعدی، باید جمعا ۱۵۰۰ نفر به صورت مستقیم و ۱۰هزار نفر به صورت غیرمستقیم مشغول بهکار شوند. این انتظارات در قالب تعهدنامهای به سرمایهگذار خصوصی ابلاغ شده است. بهره معدن جانجا از سوی ایمیدرو در قالب یک قرارداد ۲۵ ساله به شرکت سرمایهگذاری معادن و فلزات واگذار و سرمایهگذار، متعهد به احداث یک واحد کنسانتره مس به ظرفیت حداقل ۱۳۰هزار تنی و بهرهبرداری از آن خواهد بود. ارزش تولیدات سالانه این پروژه بین ۴۰۰ تا ۴۵۰میلیون دلار خواهد شد و با توجه به وضعیت عرضه-تقاضای فعلی مس کشور، عمده آن به خارج از کشور صادر خواهد شد.