مهرداد اکبریان نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران با اشاره به چشم انداز توسعهای بخش معدن در کشور گفت: طبق برنامه طرح جامع فولاد قرار است تولید سنگ آهن کشور حداقل به دو برابر افزایش پیدا کند. این سیاست در معادن مس و کانیهای دیگر نیز برقرار است و افزایش تولید و توسعه بخش معدن سیاست جاری کشور در تمامی بخشهای معدنی است.
اکبریان افزود: یکی از ارکان اولیه اجرای این سیاست توسعهای، تأمین ماشینآلات است. سالیان درازی است که ماشینآلات معدنی وارد و تأمین نشده است و ما از ماشینآلات قدیمی استفاده میکنیم که بعضاً عمر مفید آنها سالهاست تمام شده و استهلاک بالایی دارند. این موضوع سبب شده قیمت تمام شده تولید مواد معدنی در کشور بالا برود و این یک نقطه ضعف بزرگ برای ماست.
او با بیان اینکه در حال حاضر برای نوسازی بخش معدن و بازگشت به شرایط عادی به ۲۵ هزار دستگاه ماشینآلات مختلف معدنی نیاز داریم گفت: دولت در سالهای گذشته از واردات ماشینآلات جلوگیری کرد و به شکل خیلی محدودی این کار انجام شد. به شکلی که کل واردات در این بخش در یک سال از ۳۰۰ دستگاه فراتر نرفته است.
اکبریان ادامه داد: این امر موجب شده قیمت این ماشینآلات در داخل به شدت بالا برود. در واقع قیمت ماشینآلات معدنی نه تنها متأثر از بالا رفتن قیمت ارز و دلار است بلکه بیشتر از آن متأثر از کمبود این ماشینآلات در بازار ایران است. به همین دلیل اگر ماشینی در خارج از کشور ۸۰ هزار دلار قیمت داشته باشد در داخل ۱۶۰ هزار دلار خرید و فروش میشود. این جفایی است که سیاستهای غلط دولت به بخش تولید روا داشته است.
نایب رئیس کمیسیون معدن اتاق ایران با تاکید بر اینکه هیچ کسی با تولید داخل و حمایت از آن مخالف نیست بیان کرد: ما حاضر هستیم هپکو با همه ظرفیتش وارد میدان شود و هرچه تولید کرد را بخش معدن پیش خرید خواهد کرد. اما هپکو در بهترین روزهای خود نتوانسته هزار دستگاه تولید کند و تولید آن حدود ۷۰۰ دستگاه بوده است. چطور حالا میتوان از هپکویی که از روزهای اوج خودش فاصله گرفته است انتظار داشت که ۲۵ هزار دستگاه مور نیاز کشور را تأمین کند.
اکبریان با بیان دو نکته در رابطه با تولیدات ماشینآلات معدنی در داخل گفت: حداقل انتظار این است که تولیدات هپکو یا شرکتهای داخلی با محصولات درجه دوم خارجی به لحاظ قیمت و کیفیت رقابت کنند. دوم اینکه در دنیا ۱۱ برند بیشتر تولیدکننده ماشینآلات معدنی نیستند و این ۱۱ برند هم در هشت کشور حضور دارند. یعنی از ۲۷۰ کشور در دنیا حدود ۱۰ کشور تولیدکننده ماشینآلات هستند و بقیه خریدارند. بنابراین اینطور نیست که هر کشوری برای نیاز خود ماشینآلات سنگین و معدنی تولید کند. بلکه بسیاری از کشورها ترجیح میدهند خدمات این ماشینآلات را در کشورهای خود ایجاد کنند.
او افزود: بر همین اساس درخواست ما از هپکو و شرکتهایی مانند آنها این است که این شرکتها به جای سنگ اندازی در مقابل واردات ماشینآلات، خدمات پس از فروش این محصولات و تأمین قطعات و تعمیرات و حتی در آینده تولید قطعات را داشته باشند. این هم سود خوبی برای هپکو خواهد داشت و هم معدن کاران را از این معضل رها خواهد کرد. اما ممنوعیت واردات ماشینآلات به اسم تولید داخل جفا به بخش معدن است.
اکبریان با بیان اینکه متأسفانه از تمام پیشبینیها در بخش معدن عقب هستیم گفت: مثلاً در عرصه تولید سنگهای آهنی حداقل ۳۵ درصد افت سرمایهگذاری داشتیم. این نشان میدهد شرایط کار برای معدن کاران سخت است. اگر چه مشکلات مختلفی از جمله قوانین و بخشنامهها، بازار مدیریت کنترل شده و دولتی، تعامل غلط بین حلقههای معدنی و ... اثر داشتهاند اما بخش عمده از مشکلات مربوط به کمبود و فرسودگی ماشینآلات است.