لطفا صبر کنید.....
ثبت رایگان آگهی عناصر ضدتولید در معادن
فرآوری مواد معدنی روند صعودی ندارد
غلامحسین قربان کریمی، معاون مدیرکل کانه‌آرایی و فرآوری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با تاکید بر اینکه باید دانش فنی را توسعه دهیم، اظهار کرد: مواد معدنی برای تبدیل به عناصر باارزش و فرآوری نیازمند بکارگیری فناوری هستند. با رشد دانش فنی و فناوری می‌توان ذخایری که در مناطقی از کشور ظرفیت دارند و درحال‌حاضر بلااستفاده مانده‌اند را وارد چرخه تولید کرد. او تاکید کرد: تولید محصولات باارزش و رشد فرآوری می‌تواند رشد اقتصادی و جهش تولید را به همراه داشته باشد. معاون مدیرکل کانه‌آرایی و فرآوری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در گفت‌وگو با «روزگار معدن» با اشاره به اهمیت سیاست‌گذاری در کشور افزود: وضعیت فرآوری مواد معدنی از جنبه‌های مختلف می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. در کنار موضوع دانش فنی و فناوری در کشور می‌توان به سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌ها اشاره کرد. متاسفانه این مهم سالیان سال با خلأ تداوم و استمرار روبه‌رو بوده است.
کریمی بابیان اینکه بازار پیش‌برنده اقتصاد است، تصریح کرد: از آنجایی که اقتصاد و کسب‌وکار در ایران در فضای بازار می‌چرخد، معدن هم از این قاعده پیروی می‌کند. در بخش فرآوری به‌دلیل خلأ هدف‌گذاری‌ها، بازار پیش‌برنده است و تشخیص می‌دهد که سرمایه در چه حوزه‌ای ورود یابد و سرمایه‌گذار باید در چه ماده معدنی‌ای سرمایه‌گذاری کند و دست به فرآوری بزند.
معاون مدیرکل کانه‌آرایی و فرآوری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور تاکید کرد: هرچند ممکن است تصور کنیم فرآوری مواد معدنی با شیب ملایمی روند صعودی دارد اما به‌دلیل خلأ استمرار در سیاست‌گذاری، مدیریت و هدف‌گذاری‌های کمی و کیفی متاسفانه پیشرفت قابل‌توجهی در این حوزه دیده نمی‌شود. برای حل این مشکل تمامی ذی‌نفعان شامل سیاست‌گذاران، دانشگاه‌ها، عوامل تولید و صاحبان فناوری باید با یکدیگر همکاری کنند.
کریمی در پاسخ به این پرسش که برای پیشرفت در حوزه فرآوری باید دست به چه اقداماتی بزنیم، پاسخ داد: متاسفانه برنامه‌ریزی‌هایی که در کشور انجام می‌دهیم جامعیت ندارند و تمامی جوانب را در نظر نمی‌گیرد. تعداد محدودی سکاندار امور هستند و حتی بعضی از برنامه‌ها تنها روی کاغذ نوشته می‌شود و هیچ‌گاه عملیاتی نمی‌شود. معاون مدیرکل کانه‌آرایی و فرآوری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به لزوم اولویت دادن به زیرساخت‌ها، اظهار کرد: برای اینکه به ارزش‌افزوده بالاتری دست پیدا کنیم باید در قسمت پایین‌دست و زیرساخت‌ها از مکانیسم‌های تشویقی و سرمایه‌گذاری استفاده کنیم؛ به‌طور مثال چند سالی است که مسئولان بر اهمیت عناصر نادر خاکی تمرکز کرده‌اند اما اگر از بیرون به این صنعت نگاه کنیم این سوالات مطرح می‌شود که عناصر نادر خاکی را برای چه کاری می‌خواهیم، در راستای چه سیاستی است، بازار مصرف و بازار هدف آن کدام است.
کریمی ادامه داد: به‌دلیل اینکه زیرساخت اصولی نداریم، توسعه بخش عناصر نادر خاکی هم بعد از مدتی مسکوت مانده یا با سرعت کمی پیش می‌رود و این حوزه به شکوفایی و باروری مدنظر نخواهد رسید. به‌این‌ترتیب اگر می‌خواهیم در این حوزه پیشرفت کنیم باید به‌صورت همه‌جانبه پیش برویم.
خام‌فروشی در ایران مرسوم است
امیررضا محمدی، استاد دانشگاه نیز در گفت‌وگو با «روزگار معدن» درباره رشد فرآوری مواد معدنی گفت: با توسعه دانش فنی و فناوری بسترهای خوبی برای کارهای بزرگ و جهش‌های مناسب در کشور فراهم شده است.
البته هرچند در سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی در زمینه دانش فنی و فناوری در کشور داشته‌ایم، اما همچنان خام‌فروشی در بسیاری از معادن ایران به‌‌ویژه معادن کوچک‌مقیاس مرسوم است، درحالی‌که با رشد فرآوری در بسیاری از موارد می‌توان تا ۳۰۰ برابر ارزش‌افزوده ایجاد کرد.
وی افزود: گاهی ماده معدنی کانسنگ حاوی عناصر باارزش زیادی است که فعالان معدنی یا از وجود آن اطلاع ندارند یا دانش فنی فرآوری آن در دسترس‌شان نیست. به‌طور مثال می‌توان به وجود طلاو نقره در کانسارهای مس اکسیدی و کانسارهای آهن نیکل در کرومیت و سنگ‌آهن، مس در کانسارهای آهن و... اشاره کرد که به‌صورت خام به همراه کانسنگ فروخته می‌شوند.
او به تشریح علل این مهم پرداخت و گفت: یکی از عوامل، ادامه روند نادرست گذشته در ثبت محدوده‌های معدنی است. درگذشته به تمام افراد خارج از اینکه توان مالی و فنی یا تجربه کافی داشته باشند، اجازه ثبت داده شده، به همین دلیل در موارد زیادی به علت ناتوانی و نبود دانش، این معادن یا غیرفعال هستند یا با خام‌فروشی به تاراج می‌روند.
محمدی با اشاره به مشکلات کارخانه‌های فرآوری گفت: کارخانه‌های بزرگ فرآوری کشور بیشتر ازسوی شرکت‌های خارجی ساخته شده‌اند و به‌علت نقص در نظارت در هنگام ساخت، تغییر در مشخصات کانی‌شناسی ذخیره با ورود به زون‌های عمیق و استفاده نکردن از ابزارها و فناوری‌های کنترل و نظارت، به شکل بهینه فعالیت نمی‌کنند. در بیشتر موارد نیز مدیران به‌علت کوتاه بودن دوره مدیریت‌شان تنها به حفظ شرایط موجود و در مواردی به افزایش تولید توجه دارند و از افزایش راندمان چشم‌پوشی می‌کنند. او تاکید کرد: در دنیای امروز تمام تلاش‌ها برای افزایش راندمان به‌اندازه یک تا ۲ واحد است، درصورتی‌که در بیشتر کارخانه‌های بزرگ کشور ما این اعداد بسیار کوچک جلوه می‌کنند. او در ادامه به مشکل نبود کارآیی لازم در کارخانه‌های کوچک‌مقیاس اشاره کرد و با بیان اینکه مشکلات آنها بیشتر است، افزود: در بیشتر موارد مفهوم بازیابی و راندمان در کارخانه‌های کوچک‌مقیاس ملموس نیست، به همین خاطر در این کارخانه‌ها عیار باطله بسیار بالا است و صاحبان معادن توجهی به این مطلب ندارند.
او ادامه داد: مسئله دیگری که در کارخانه‌های فرآوری کشورمان مغفول مانده توجه به مصرف انرژی است. در بیشتر کارخانه‌های کشور به‌‌ویژه کارخانه‌های کوچک‌مقیاس میزان مصرف انرژی به ازای یک تن کانسنگ ورودی یا محصول تولیدشده بسیار بیشتر از نرم جهانی است که علت آن استفاده از فناوری‌های قدیمی، کمبود نیروی متخصص در واحدها و انرژی ارزان‌قیمت است. /سنگچین