بوکسیت: سنگ مادر معدن آلومینیوم می باشد و از مواد تهیه مقادیر کم اما قابل توجه در تولید عناصر نادر خاکی هستند. با این حال که غلظت REE کم است، ولی با توجه به مقادیر زیاد بوکسیت فرآوری شده و تولید شده می تواند قابل توجه باشد.
ماده معدني بوکسیت دركانسار بوكسيتی جاجرم از دو زون مجزا تشكيل شده که بر روي سطوح كارستي سازند اليكا و در زير ماسه سنگ و شيل سازند شمشك واقه شده است . ناحيه مورد پژوهش بخشی ازنهشته های محلی جاجرم است كه داراي تركيب كاني شناسي دياسپور و شاموزيتي است.
دراين منطقه مداومت و يكپارچگي لايه بوكسيتي بدلیل عملکرد ضعیف فازهای کوهزایی به طور کامل دیده می شود .
نکته: كانسار بوكسيتي جاجرم جزء كانسارهاي كارستي تيپ مديترانه اي، نوع لايه اي-عدسي مي باشد.
در زون بوكسيت جاجرم آنالیز ذیل قابل رویت هست. حدود 2.5 ميليون تن بوکسیت با عيار 44.87 درصد Al2O3اکسید آلومینیوم و اکسید سیلیس 13.52 درصد SiO2 پيش بيني مي گردد.
بافت هاي اصلي در بوكسيت هاي اين كانسار، بافت هاي اائيدي، پيزوئيدي، آواري دانه ريز و ميكروكلاستيك هستند که مشاهده می شوند وحاکی از شرایط جابجایی رسوبات می باشد. از دلايل جابجایی رسوبات در بوكسيت جاجرم همین کافی است که بوكسيت در قسمت پايين لایه ها قراردارد و در مجاورت كمر پايين از لایه بندی كارست تبعيت مي كند . برخی از ذخایر بوکسیت ایجاد شده بر روی سنگ های کربناته و سینیت حاوی مقادیر بالایی از عناصر نادر خاکی هستند.
از آنجایی که غلظت REE یا عناصر نادر خاکی در بوکسیت بستگی مستقیم به محتویات فسفر و تیتانیوم موجود در سنگ مادر دارد، پیش فرض بر این هست که REE ها در کانی های تیتانیوم و کانی های آلومینیوم فسفات مانند کرندالیت و فلورانسیت وجود دارند در مکان هایی که سنگ های کربناته به وفور یافت می شوند سنگ معدن بوکسیت حاوی پاریزیت است . در طی فرآیند تولید بوکسیت، باقیمانده بوکسیت به نام گل قرمز جدا شده و در استخرهای باطله جمع می شوند پتانسیل تولید عناصر REE از گل قرمز به عنوان محصول جانبی آلومینا وجود دارد مورد بررسی قرار گرفته است. یک پروژه منحصر به فرد برای تولید عناصر REE به عنوان محصول جانبی آلومینا با خلوص بالا در کانادا بررسی و انجام شده است.
استخراج : استخراج بوکسیت به عنوان یک فعالیت ناپایدار، در بیشتر مواقع اثرات منفی بر محیط زیست اطراف و جانوران دارد. منبع اولیه آلومینیوم جهان از بوکسیت به عنوان 99 درصد آلومینیوم فلزی بدست می آید. بوکسیت از ذخایر سطحی و زیرزمینی استخراج شده و استخراج سطحی در بوکسیت به صرفه تر از معادن زیرزمینی و رایجتر است، بیشتر ذخایر بوکسیت در نزدیکی سطح زمین دیده میشوند. استخراج بوکسیت با استفاده از معادن کم عمق و سطحی انجام می شود.