الف - حفظ و افزايش بهره وري منابع معدني كه سرمايه هاي ملي تجديدناپذير هستند.
ب - تنسيق امور مربوط به مشاغل و حرفه هاي فني و مهندسي در فعاليتهاي معدني.
پ - تأمين موجبات رشد و اعتلاي مهندسي معدن در كشور.
ث - بالا بردن كيفيت خدمات مهندسي و نظارت بر حسن اجراي خدمات
چ - وضع مقررات به منظور اطمينان از رعايت اصول ايمني، بهداشت، بهره دهي مناسب، حفظ محيط زيست، صرفه اقتصادي و نظارت بر اجراي آن.
ح -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390- فراهم ساختن زمينه همكاري ميان وزارت صنعت، معـدن و تجارت و تشكلهاي مهندسي، حرفه اي و صنعتي در بخش معدن.
خ - ايجاد زمينه هاي مشاركت صاحبان حرفه هاي مهندسي معدن در تهيه و اجراي طرحهاي توسعه و عمراني كشور.
د - ايجاد و تحكيم روابط حرفه اي در سطح ملي و بين المللي و معرفي نمايندگان براي شركت در مجامع علمي و فني.
ماده 4- ن.م.م (اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-از تاريخي كه وزارت صنعت، معـدن و تجارت در هر محل حسب مورد اعلام كند، اشتغال اشخاص حقيقي و حقوقي به آن دسته از امور فني در فعاليتهاي معدني كه توسط وزارت ياد شده تعيين مي شود، مستلزم عضويت در سازمان و داشتن صلاحيت حرفه اي است. اين صلاحيت در مورد حرفه هاي مهندسي معدن از طريق صدور پروانه اشتغال توسط وزارت صنعت، معـدن و تجارت و در مورد كارگران ماهر از طريق صدور پروانه مهارت فني و حرفه اي توسط وزارت تعـاون، كار و رفاه اجتماعي احراز مي شود. شرايط و ترتيب صدور، تمديد، ابطال و تغيير مدارك صلاحيت حرفه اي موضوع اين ماده و چگونگي تعيين حدود صلاحيت و ظرفيت اشتغال دارندگان آن در آيين نامه اجرايي اين قانون معين مي شود.
تبصره -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-كليه اشخاص حقيقي و حقوقي غيرايراني جهت انجام خدمات موضوع اين قانون بايد پروانه كار معتبر از وزارت تعـاون، كار و رفاه اجتماعي و مدارك صلاحيت حرفه اي موقت دريافت دارند. ضوابط اجرايي مربوط طبق آيين نامه اجرايي اين قانون خواهد بود.
ماده ۶ ن.م.م - براي تشكيل سازمان استان وجود حداقل بيست نفر داوطلب عضويت از بين دارندگان مدرك در رشته هاي اصلي شامل مهندسي معدن، مهندسي متالوژي با گرايش استخراجي، زمين شناسي و مهندسي نقشه برداري ضروري است.
تبصره ۱ - داوطلبان عضويت بايد حداقل شش ماه قبل از تقاضاي عضويت در آن استان مقيم بوده و يا متولد آن استان باشد.
تبصره ۲ - صاحبان هر يك از حرفه هاي مهندسي معدن در بيش از يك سازمان استان نمي توانند عضويت يابند.
تبصره ۱ - صاحبان حرف مهندسي معدن كه در شركتهاي موضوع ماده (۷) شاغل مي باشند بايد شخصاً عضويت سازمان را داشته باشند.
تبصره ۲ - رشته هاي مرتبط با حرف مهندسي معدن به كليه رشته هايي اطلاق مي شود كه عنوان آنها با رشته هاي اصلي ياد شده در ماده (۶) اين قانون متفاوت بوده و فارغ التحصيلان اين گونه رشته ها، خدمات فني معيّني را در زمينه هاي طراحي، محاسبه، اجرا، نگهداري، كنترل، آموزش، تحقيق و نظاير آن به بخشهاي معدن عرضه مي كنند، اما اين خدمات از حيث حجم اهميت و ميزان تأثير عرفاً همتراز خدمات رشته هاي اصلي مهندسي معدن نباشد.
تبصره 3 - اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-عناوين رشته هاي تحصيلي دانشگاهي مرتبط با مهندسي معدن توسط كميسيوني متشكل از نمايندگان وزيران صنعت، معـدن و تجارت و علوم، تحقيقات و فناوري و رئيس سازمان تعيين مي شود و مرجع تطبيق عناوين مدارك تحصيلي كمتر از ليسانس و معادل ليسانس و تعيين حدود صلاحيت حرفه اي دارندگان آنها به عهده وزارت صنعت، معـدن و تجارت و سازمان است.
تبصره ۲ - جلسات مجمع عمومي عادي با حضور اكثريت نسبي اعضاي داراي حق رأي رسميت مي يابد. در صورت عدم حصول اكثريت نسبي، هيأت مديره موظف است به فاصله يك ماه از تاريخ تشكيل اولين جلسه براي بار دوم از اعضا دعوت به عمل آورد و جلسه دوم با هر تعداد از اعضاي داراي حق رأي كه حضور يابند، رسميت خواهد يافت. جلسات مجمع عمومي فوق العاده با حضور دو سوم اعضاء رسميت دارد و در صورت عدم حصول نصاب، مراتب در اولين جلسه مجمع عمومي عادي بعدي مورد بحث واقع مي شود.
هيأت مديره ملزم به دعوت از نمايندگان وزير صنايع و معادن جهت شركت در جلسات مجمع عمومي مي باشد و رسميت جلسات فوق با رعايت ساير شرايط، منوط به دعوت ياد شده خواهد بود.
ماده ۱۰ ن.م.م -هر يك از سازمانهاي استان داراي هيأت مديره اي خواهند بود كه از بين اعضاي داوطلب واجد شرايط در رشته هاي اصلي حرفه هاي مهندسي معدن براي يك دوره سه ساله انتخاب خواهند شد و انتخاب مجدد اعضاي هيأت مديره بلامانع است.
ماده ۱۱ ن.م.م -شرايط انتخاب شوندگان هيأت مديره سازمان استان به شرح زير مي باشد:
الف - تابعيت جمهوري اسلامي ايران.
ب - عدم اعتياد به مواد مخدر.
پ - دارا بودن صلاحيت علمي و حرفه اي به ميزان مندرج در آيين نامه.
ت - نداشتن پيشينه كيفري.
ماده ۱۲ ن.م.م -تعداد اعضاي اصلي هيأت مديره سازمان استان پنج نفر و تعداد اعضاي علي البدل دو نفر كه از رشته هاي اصلي خواهند بود. تركيب و چگونگي انتخاب اعضا و هيأت مديره در آيين نامه اجرايي معيّن مي شود.
تبصره -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390- اولين دورة انتخابات هيأت مديره سازمانهاي استان توسط وزارت صنعت، معـدن و تجارت برگزار مي شود.
ماده ۱۴ ن.م.م - هيأت مديره سازمانهاي استان براي تحقق اهداف اين قانون و آيين نامه هاي آن مسؤوليت كامل داشته و به علاوه وظايف زير را به عهده دارند:
الف - تنظيم ترازنامه سازمان و ارائه آن به مجمع عمومي.
ب - مشاركت در امر ارزشيابي و تعيين صلاحيت و ظرفيت اشتغال به كار شاغلان در امور فني مربوط به فعاليتهاي حوزه هاي مشمول اين قانون.
پ - نظارت بر حسن انجام خدمات مهندسي توسط اشخاص حقيقي و حقوقي در طرحها و فعاليتهاي معدني غيردولتي در حوزه استان و معرفي متخلفان به مراجع قانوني ذي صلاح.
ت - تنظيم روابط بين صاحبان حرفه هاي مهندسي معدن و كارفرمايان و ارائه پيشنهاد به مراجع مسؤول در بخش معدن در زمينه ارجاع مناسب كارها به صاحبان صلاحيت، به منظور جلوگيري از مداخله اشخاص فاقد صلاحيت در امور فني.
ث (اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-كمك به ارتقاي كيفيت طرحهاي معدني در محدوده استان و ارائه گزارش برحسب درخواست، شركت در كميسيونها و شوراهاي تصميم گيري در مورد اين گونه طرحها و همكاري با وزارت صنعت، معـدن و تجارت در زمينه كنترل معدن و اجراي طرحهاي ياد شده با استفاده از خدمات اعضاي سازمان استان.
ج - همكاري در تهيه و تنظيم مباني قيمت گذاري خدمات مهندسي معدن در استان.
چ - دفاع از حقوق اجتماعي و حيثيت حرفه اي اعضا و تشويق و حمايت از فعاليتهاي باارزش و برگزاري مسابقات حرفه اي و تخصصي و معرفي طرحهاي ارزشمند.
ح - معرفي نماينده هيأت مديره جهت عضويت در كميسيونهاي حل اختلاف مالياتي مربوط .
خ - معرفي كارشناس ذي صلاح جهت ارائه خدمات كارشناسي فني به مراجع قضايي و قبول داوري در اختلافاتي كه داراي ماهيت فني است.
د - همكاري با مراجع مربوط در هنگام بروز سوانح معدني و بلاياي طبيعي.
ذ - تعيين و تصويب حق ورودي و حق عضويت سالانه اعضا و ساير منابع درآمد براي سازمان بر اساس پيشنهاد هيأت مديره.
ماده ۱۵ ن.م.م - هيأت مديره سازمان استان در اولين جلسه، هيأت رئيسه اي مركب از يك نفر رئيس، يك نفر نايب رئيس و يك نفر دبير از ميان خود انتخاب مي كند. رئيس هيأت مديره سازمان استان، رئيس سازمان استان نيز محسوب مي شود.
نحوه انجام وظايف از سوي هيأت مديره در آيين نامه اجرايي تعيين مي شود.
ماده 16 ن.م.م -هر سازمان استان داراي يك نفر بازرس اصلي و يك نفر بازرس علي البدل مي باشد كه موظفند در چارچوب قانون و آيين نامه اجرايي آن و آيين نامه مالي سازمان به حسابها و ترازنامه سازمان استان رسيدگي و گزارشهاي لازم را جهت ارائه به مجمع عمومي تهيه كنند و نيز تمامي وظايف و اختياراتي را كه به موجب قوانين و مقررات عمومي به عهده بازرس محول است، انجام دهند. بازرسان مكلفند نسخه اي از گزارش خود را پانزده روز پيش از تشكيل مجمع عمومي به هيأت مديره تسليم كنند. بازرسان با اطلاع هيأت مديره حق مراجعه به كليه اسناد و مدارك سازمان را دارند. بدون اينكه در عمليات اجرايي دخالت كنند و يا موجب وقفه در عمليات سازمان شوند.
ماده ۱۷ ن.م.م-به منظور گسترش همكاريهاي حرفه اي و جلب مشاركت اعضاء و كارشناسي دقيق تر مسايل ويژه هر يك از رشته هاي تخصصي موجود در سازمان استان، اجازه داده مي شود، گروههاي تخصصي هر رشته از حرفه هاي مهندسي معدن، متشكل از اعضاي سازمان در همان رشته تشكيل شود. چگونگي فعاليت و مديريت گروهها به موجب آيين نامه اجرايي اين قانون تعيين مي شود.
تبصره - رسيدگي به شكايات از اعضاي هيأت مديره و شوراي انتظامي استان با شوراي مركزي نظام مهندسي معدن مي باشد.
تبصره ۱ - جلسات فوق العاده هيأت عمومي بنا به تصميم آخرين جلسه عادي آن هيأت و يا با تقاضاي دو سوم اعضاي شوراي مركزي تشكيل مي شود.
تبصره ۲ - جلسات هيأت عمومي با حضور اكثريت نسبي اعضاي هيأت عمومي رسميت مي يابد.
ماده ۲۰ - ن.م.م -وظايف و اختيارات هيأت عمومي به شرح زير است:
الف (اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-انتخاب هفت نفر از بين خود بر اساس ضوابط براي عضويت در شوراي مركزي و معرفي هشت نفر كانديداي واجد صلاحيت از بين اعضاي سازمانهاي استانها به وزير صنعت، معـدن و تجارت براي تكميل اعضاي شوراي مركزي.
ب - استماع گزارش سالانه شوراي مركزي.
پ - تصويب خط مشي هاي عمومي پيشنهادهاي شوراي مركزي.
ت - حصول اطلاع از فعاليتها، وضعيت و مشكلات سازمانهاي استانها و ارائه طريق به آنها.
ماده ۲۲ ن.م.م - اهم وظايف و اختيارات «شوراي مركزي» به اين شرح است:
الف (اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390- برنامه ريزي و فراهم آوردن زمينه اجراي اهداف و خط مشي هاي اين قانون با جلب مشاركت سازمان استانها و هماهنگي وزارت صنعت، معـدن و تجارت.
ب - تعيين خط مشي و بررسي مسايل مشترك سازمانهاي استان و سازمان نظام مهندسي معدن و ابلاغ آنها.
ت - حل و فصل اختلافات بين اركان داخلي سازمانهاي استان، يا بين سازمانهاي استان با يكديگر يا بين اعضاي سازمانهاي استان با سازمان خود از طريق داوري.
ث - همكاري با مراكز تحقيقاتي و علمي و آموزشي داخلي و خارجي و ارائه مشورت هاي لازم در زمينه تهيه مواد درسي و محتواي آموزش علوم و فنون مهندسي در سطوح مختلف به وزارتخانه هاي آموزش و پرورش و علوم، تحقيقات و فناوري.
ج (اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390- همكاري با وزارت صنعت، معـدن و تجارت در زمينه تدوين اطلاعات، مقررات معدني و استانداردهاي مربوط.
چ (اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-همكاري با وزارت تعـاون، كار و رفاه اجتماعي در زمينه ارتقاي سطح مهارت كارگران شاغل در فعاليتهاي معدني و تعيين استاندارد مهارت و كنترلآن.
ح - تلاش در جهت جلب مشاركت و تشويق به سرمايه گذاري اشخاص حقيقي و حقوقي در فعاليتهاي معدني.
خ - همكاري در برگزاري آزمونهاي تخصصي حرفه هاي مهندسي معدن و ارائه آموزشهاي تكميلي براي بهنگام نگاه داشتن فني اعضاء.
د - تلاش براي عضويت سازمان در سازمانها و مجامع بين المللي ذي ربط.
تبصره - وظايف شوراي مركزي در سطح كشور، مانع از اقدام هيأت مديره سازمانهاي استان در زمينه برخي از وظايف فوق كه در مقياس استاني قابل انجام باشد، نخواهد بود.
ماده 23 ن.م.م -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-شوراي مركزي داراي هيأت رئيسه اي متشكل از يك رئيس و يك دبير اجرايي و يك منشي است كه دبير و منشي با اكثريت آرا از بين اعضا انتخاب مي شوند و «شوراي مركزي» براي تعيين رئيس شورا دو نفر را به وزير صنعت، معـدن و تجارت پيشنهاد مي كند و ايشان يك نفر را به عنوان رئيس شوراي مركزي كه رئيس سازمان نيز محسوب مي شود، جهت صدور حكم به رئيس جمهور معرفي مي كند. دوره تصدي هيأت رئيسه سه سال است و انتخاب مجدد آنان بلامانع مي باشد.
ماده 25 ن.م.م -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390)- «شوراي انتظامي نظام مهندسي» از چهار نفر عضو سازمان كه دو نفر آن توسط وزير صنعت، معـدن و تجارت و دو نفر ديگر توسط شوراي مركزي سازمان معرفي مي شوند و يك نفر حقوقدان با معرفي رياست قوه قضائيه تشكيل مي شود.
ماده 26 ن.م.م -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390- وزارت صنعت، معـدن و تجارت مجاز است ضمن بررسي عملكرد سازمانهاي استان و گزارش شوراي مركزي در خصوص چگونگي ادامه كار آن سازمان، توصيه هاي لازم را به شوراي مركزي بنمايد و در صورتي كه به دليل انحراف از اهداف سازمان، انحلال هيأت مديره هر يك از سازمانهاي استان را لازم بداند، موضوع را در هيأت مركب از وزيران صنعت، معـدن و تجارت و دادگستري و رئيس سازمان مطرح كند.
تصميم هيأت مذكور با دو رأي موافق لازم الاجراء خواهد بود.
تبصره -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-- انجام وظايف قانوني سازمانهاي استان در زمان انحلال هيأت مديره با وزارت صنعت، معـدن و تجارت است كه حداكثر به مدت شش ماه به عنوان قائم مقامي عمل مي كند و ظرف اين مدت موظف به برگزاري انتخابات براي تشكيل مجدد هيأت مديره خواهد بود.
ماده 27 ن.م.م -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-- وزارتخانه ها، مؤسسات دولتي، نهادها، نيروهاي نظامي و انتظامي، شركتهاي دولتي و شهرداريها مي توانند در ارجاع امور كارشناسي با رعايت آيين نامه خاصي كه به پيشنهاد مشترك وزارت صنعت، معـدن و تجارت و وزارت دادگستري به تصويب هيأت وزيران مي رسد، همانند كارشناسان رسمي دادگستري از اعضاي سازمان داراي پروانه اشتغال كه به وسيله سازمان استان معرفي مي شود، استفاده كنند.
ماده 28 ن.م.م -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-- وزارت صنعت، معـدن و تجارت موظف است ظرف مدت شش ماه از زمان ابلاغ اين قانون ضوابط، مقررات و تشكيلات حرفه اي مناسب براي كاردانهاي فني شاغل در رشته و حرفه هاي موضوع اين قانون را در قالب آيين نامه اي تدوين و براي تصويب به هيأت وزيران پيشنهاد كند.
تبصره - رعايت اين ماده جهت صدور گواهينامه كشف، نيز الزامي است.
ماده 30 ن.م.م -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-در مواردي كه طرحهاي تسليمي به وزارت صنعت، معـدن و تجارت توسط اشخاص حقوقي امضاء مي شود، مسؤوليت صحت طراحي و محاسبه به عهده مديرعامل يا رئيس مؤسسه و در مورد وزارتخانه ها و مؤسسات دولتي و نهادها به عهده مسؤولان دستگاههاي فني تهيه كننده طرح است و البته امضاي ايشان رافع مسؤوليتهاي طراح، محاسب و ناظر نخواهد بود.
ماده ۳۱ ن.م.م-اقدام به امور زير تخلف از قانون محسوب مي شود و متخلفان توسط مراجع ذي صلاح قضايي تحت پيگرد و مجازات قرار مي گيرند:
الف - مداخله اشخاص حقيقي و حقوقي فاقد مدرك صلاحيت در امور فني كه اشتغال به آن مستلزم داشتن مدرك صلاحيت است.
ب - اشتغال به امور فني خارج از حدود صلاحيت مندرج در مدرك صلاحيت.
پ - تأسيس هرگونه مؤسسه، دفتر يا محل كسب و پيشه براي انجام خدمات فني بدون داشتن مدرك صلاحيت مربوط.
ت - ارائه خدمات مهندسي، طراحي، اجرا و نظارت توسط اشخاص حقيقي و حقوقي كه خود مسؤوليت بررسي يا تأييد نقشه و يا امور مربوط به كنترل آن پروژه را نيز بر عهده دارند.
ماده 32 ن.م.م -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390-- اصول و قواعدي كه رعايت آنها در طراحي، محاسبه، اجراي عمليات اكتشاف و تجهيز و بهره برداري معادن و كارخانجات، بهره دهي مناسب فني و صرفه اقتصادي ضروري است، به وسيله وزارت صنعت، معـدن و تجارت تدوين مي شود. همچنين حوزه شمول اين اصول و قواعد و ترتيب كنترل اجراي آنها برحسب آيين نامه اي خواهد بود كه توسط وزارت صنعت، معـدن و تجارت تهيه مي شود و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد. مقررات فني مذكور به طور ادواري و عنداللزوم با رعايت ترتيبات مندرج در اين ماده قابل تجديدنظر مي باشد. صاحبان حرفه هاي مهندسي معدن، مكتشفان و بهره برداران معادن و كارخانجات مكلفند مقررات موضوع اين ماده را رعايت كنند عدم رعايت مقررات ياد شده تخلف از قانون محسوب مي شود.
ماده ۳۳ - ن.م.م هزينه هاي اركان سازمان از محل حق عضويتهاي پرداختي اعضاء كمك اعطايي دولت و نهادها و اشخاص حقيقي و حقوقي، دريافت بهاي ارائه خدمات پژوهشي، فني و آموزشي و فروش نشريات و ساير مواد كمك آموزشي و مهندسي و درصدي از حق الزحمه دريافتي اعضاء بابت ارائه خدمات مهندسي ارجاع شده از طرف سازمان تأمين مي شود.
ماده 34 ن.م.م -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ 1390 وزارت صنعت، معـدن و تجارت تسهيلات لازم را براي تأسيس و شروع به كار سازمان و سازمانهاي استان فراهم و در تنظيم روابط آنان با دستگاههاي اجرايي و مراجع قضايي در سطوح ملي و محلي تا آنجا كه به اهداف اين قانون كمك كند، اقدام مي كند.
ماده 35 ن.م.م -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390- سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور مكلف است تا حصول خودكفائي معادل سه درصد از درآمدهاي آن وزارت از محل حقوق دولتي بهره برداري از معادن را بر اساس رديفي كه به همين منظور در بودجه سنواتي پيش بيني مي گردد، در اختيار وزارت صنعت، معـدن و تجارت قرار دهد تا صرف كمك به سازمان نظام مهندسي معدن براي انجام وظايف قانوني خود گردد. تخصيص اعتبارات مربوط به اركان سازمان بر اساس آيين نامه اجرايي اين قانون انجام مي گيرد.
ماده ۳۶ ن.م.م - متخلفان از مواد (۳۱) و (۳۲) اين قانون توسط مراجع قضايي حسب مورد به پرداخت جزاي نقدي از پانصد هزار (۰۰۰ ۵۰۰) ريال تا پنجاه ميليون (۰۰۰ ۰۰۰ ۵۰) ريال محكوم مي شوند، پرداخت جزاي نقدي مانع از پيگيري انتظامي و جبران خسارت وارد شده توسط متخلف نمي باشد.
جزاي نقدي موضوع اين ماده هر سه سال يك بار بر اساس شاخص تغيير قيمتها كه توسط بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران اعلام مي شود، تعديل مي گردد. وجوه حاصله به رديف خاصي در خزانه واريز مي گردد.
ماده 37 ن.م.م -اصلاحي تاریخ 08ˏ04ˏ1390- آيين نامه هاي اجرايي اين قانون توسط وزارت صنعت، معـدن و تجارت ظرف مدت شش ماه تهيه مي شود و به تصويب هيأت وزيران مي رسد.
قانون فوق مشتمل بر سي و هفت ماده و شانزده تبصره در جلسه علني روز سه شنبه مورخ بيست و پنجم بهمن ماه يكهزار و سيصد و هفتاد و نه مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ ۳ /۱۲ /۱۳۷۹ به تأييد شوراي نگهبان رسيده است.
رئيس مجلس شوراي اسلامي - مهدي كروبي